“Mens sana in corpore sano” (Een gezonde geest in een gezond lichaam)

Juvenalis Satire X

Jarenlang in onbewuste patronen leven, maakt je lichaam tot een gewoontedier. Je noteert niet meer bewust bepaalde lichaamssignalen. De signalen die je lichaam afgeeft, hebben echter een duidelijke functie. Leren luisteren naar je lichaam helpt je om het evenwicht tussen lichaam en geest te hervinden.

Welke patronen heb je ontwikkeld en waar verspil je energie aan?

Diepgaand veranderen, het doorbreken van een (levens) patroon en het in contact komen met de onbegrensde mogelijkheden in jezelf. Dat ontdekkingsproces begint door een week te stoppen met alles wat je gewend bent.

Door in je zelf te keren en waar te nemen wat zich voordoet, krijg je zicht op je patronen. Leren waarnemen zonder te oordelen. Waarnemen is ervaren, niet vergelijken. Steeds in het nu zijn, is een voorwaarde om te kunnen waarnemen. Door zelfobservatie komt er langzamerhand meer ‘aanwezigheid’ in je leven.

Archief:

In stilte kunnen vergeten gewaarwordingen zich pas werkelijk aan je kenbaar maken. Schep waar mogelijk voor je zelf de nodige ruimte voor inkeer en dialoog. Hierdoor ontstaat er ruimte voor ontmoetingen met onvermoede dimensies in je zelf. In plaats van vast te roesten in vaak onbewuste patronen, kan je ook op zoek gaan naar het waarom van zo een gedragspatroon, juist door er zonder oordeel je voor open te stellen en gewaar te worden wat in jou zich voordoet. Deze zelfobservatie vraagt om vertraging, om een onthaasten en vooral geduld en ook moed het aan te gaan en het aan te kijken en te doorleven.

Hoe eerder je je begeeft op dat spoor in die mate werk je ook preventief aan je eigen gezondheid. Want een ziekte die op zich je kan overvallen, kent doorgaans een lange persoonlijke geschiedenis en zonder dat je er erg in hebt, ben je er zelf debet aan. Heel vaak tot in het ongerijmde. Het vraagt dus moed om je te ontdoen van de blik naar buiten en de blik naar binnen te wenden, alwaar, naast de externe factoren, mogelijk nog verborgen ‘veroorzakers’ van je leed vertoeven.

Zonder dat we er ook maar enige notie van hebben, bewegen we ons voort op een spoor die ergens gaat stranden en of reeds is gestrand. Preventief werken aan eigen gezondheid begint geheel en al bij je zelf. En wel met het aanpakken van je leefwijze, je gedragingen, je eetgewoonten, etc. etc. Best een klus als je bemerkt hoe complex je eigenlijk in elkaar zit.

Vandaar, begin alles, werkelijk alles te vereenvoudigen. We willen vaak veel te veel, liefst het onmogelijke, want dan zijn we pas echt gelukkig en of geslaagd in het leven. Leer te werken en te leven vanuit eenvoud, we spreken hier dan ook van een vorstelijke eenvoud. Dat vraagt heden ten dage werkelijk het beoefenen van levenskunst. het betreffen geen kunstjes om vorstelijk te leven, maar het is de kunst om met drie keer niks in alle eenvoud geluk te beleven.

Leef je vanuit een voortdurend tekort dan kan zelfs hemel en aarde dat tekort niet vervullen. Ben je gelukkig met niks, dan wordt overvloed jouw deel. Vandaar dat juist in deze tijd waarin overvloed geassocieerd wordt met welvaart, er schromelijk gebrek ontstaat aan welzijn.

We realiseren ons nu pas dat heel dat welvaartsstreven meer ziekte en ellende heeft voortgebracht dan we ooit dachten te kunnen keren met hetgeen we zelf konden bewerken. Hoezo kan een toenemende welvaart gepaard gaan met een toenemende armoede, een vervuiling van het milieu, een toename van zieken en ziekten, een globale erosie van eens zo vruchtbare gronden, een zoveelste massa extinctie?

Kortom keer met het zicht op wat gaande is, de blik naar binnen en vraag je af waarom we als lemmingen ons naar de afgrond bewegen? Is hier pessimisme in het spel? Of realisme? Wat maakt dat we als mens, ieder voor zich als persoon, op dit spoor zijn beland? Hoe kunnen we, ieder voor zich en of met elkaar, dit tij wenden? Heel concreet in het leven van alle dag en wel vorstelijk eenvoudig.

Herontdek je vitale bronnen.

‘Laat je inspireren om te leven vanuit je innerlijke kracht. Laat deze kracht weer tot je spreken’.

Bovenstaand dynagram, brengt de dynamiek tussen salutogenese en pathogenese in beeld. Kort geformuleerd, onderzoekt de salutogenese al hetgeen wat op een preventieve wijze onze gezondheid kan bevorderen, daarentegen onderzoekt de pathogenese al hetgeen wat ziekten zijn, hoe ze kunnen ontstaan en hoe ze op een curatieve wijze geheeld kunnen worden.

In welke mate richten we ons op de ziekte en in welke mate richten we ons op de zieke en hoe dienen we het externe bereik te relateren aan het interne bereik? Welke externe stimuli zijn debet aan ziekte en gezondheid en evenzo welke interne stimuli moeten we evenzeer in ogenschouw nemen? De wisselwerking tussen binnen en buiten onderzoeken, tussen de zieke en de ziekte, tussen externe factoren en interne factoren, voorkomt dat we eenzijdig gaan handelen. Een integrale aanpak vraagt om een tweezijdig handelen, teneinde heelheid en gebrokenheid zowel preventief als curatief te kunnen bemensen.

Curatief zijn we als zieke aangewezen op de ander en het andere, preventief echter dienen we het heft en of het roer in eigen hand te nemen. In alles wat we doen en laten ligt het veld van zelf onderzoek en derhalve de opgave om te ontdekken wat ons goed doet en wat ons slecht bevalt. Eenieder is in dit opzicht aan zichzelf verplicht haar/zijn verantwoordelijkheid in acht te nemen. Concreet spitst zich dit toe op velerlei vlakken, van slapen tot waken, van ontspannen tot inspannen, van ontlasten tot belasten, van draagkracht tot draaglast, van eten tot drinken, van actief bewegen tot passief bewegen, etc. etc.

De balans tussen de sympathische en de parasympatische dynamiek, de opgaande en de neergaande stroom, het ontwaken en inslapen, het inspannen en ontspannen, dienen we voor zover mogelijk zelf te reguleren. Voor zover mogelijk, omdat externe en interne stressfactoren dit autonome proces kunnen dereguleren. Stressfactoren, die we niet meteen in de hand kunnen houden, vragen om bezinning en reflectie en wellicht heel concrete stappen om daaraan het hoofd te gaan bieden. Al of niet met hulp van anderen en of zelfhulp, want uiteindelijk dienen we het antwoord daarop in ons zelf te vinden.

De dag van vandaag worden we belaagd door vele vele stress-factoren, waar we nauwelijks van beseffen hoe ziekmakend ze zijn. Je bewust worden en bewust zijn van al deze stress-factoren in wonen, werken, verkeer, voeding, milieu, relaties, medicatie, etc. vraagt wel degelijk om aandacht en inzet, wil je uiteindelijk niet verzanden en of afbranden, de twee grootste gevaren van onze tijd.

Vandaar dat het zoeken naar een harmonische balans tussen binnen en buiten, tussen opgave en overgave, ‘doehetzelf onderzoek’ met zich meebrengt om het eigenste persoonlijke leven zinvol en betekenisvol te kunnen inrichten. En bijvoorbeeld als ouders zorg te dragen voor een helend gezinsleven waarin opgroeiende kinderen kunnen gedijen. Of als werkgever en werknemer zorg te dragen voor een zinvol arbeidsklimaat waarin alle betrokkenen kunnen gedijen. Dat geldt evenzeer voor tuinders, boeren, de bodem, de gewassen en het vee.

De dynamiek tussen heelheid en gebrokenheid hebben we niet altijd in eigen hand, zeer wel zijn we afhankelijk van vele interne en externe factoren, die ons kunnen breken en of helen. Evenwel dienen we altijd een eigenste antwoord te vinden op hetgeen ons al of niet overkomt. Een antwoord, dat volbewust, IK gedragen, in onafhankelijkheid en autonomie, met vallen en opstaan, vorm dient te krijgen. Dat spoor gaan bewandelen, vraagt altijd om het vinden van een balans, tussen onder andere maat en mateloos, tussen ritme en ritmeloos leven en handelen. Tussen versnellen en vertragen.

Het vinden van de juiste maat en het juiste ritme in leven en werken, in eten en drinken, in bewegen en rusten en al hetgeen we ondernemen, vraagt om een proactief bewust wordend handelen, dat kan voortkomen uit bezinning en reflectie. Kunnen vertragen en of kunnen versnellen, zijn voorwaarden om uit de tredmolen en of mallemolen des levens te kunnen stappen. Wil de waan van de dag je niet voortslepen en of voortstuwen, dan valt of staat dat met het kunnen nemen van Ik-gedragen autonome besluiten.

Kortom, proactief zelfbewust werken aan heelheid, vormt de dag van vandaag een betekenisvolle en zinvolle uitdaging, willen we niet dehumaniseren en of ons laten ontmenselijken tot artificieel gestuurde, intelligente, machinale robotten. Het lijkt ons zinvoller, vooreerst je daartoe te prepareren, dan je later te laten repareren, al of niet door robotten. Eenieder, voor wie werkelijk wil, dient daartoe hand in eigen boezem te steken.