Eigenaarschap

Succes is iets wat eenieder zichzelf wellicht toewenst, maar het eigenlijke succes is pas daar waar het aller-eigenste om niet weet te verschijnen en zich niet hoeft te meten aan het toegekende succes door derden om zich toch succesvol te mogen noemen. De mate van succes mag dus gemeten worden aan de mate van de realisatie van het eigenaarschap zelve en voor zover het behaalde succes toevloeit aan de ander en het andere. Succesvol is die eigenaar, die datgene brengt wat niemand anders dan zij in dit leven weet voort te brengen. Daartoe dient het eigenaarschap en leert het dienstbaar te worden aan zichzelf en aan anderen. Eigenaarschap wil meer brengen dan halen, pas dan vloeit er overvloed, paart invulling aan vervulling.

Eigenaarschap en haar karakteristieken.

Eigenaarschap is een term die we goed moeten verstaan, willen we er vruchtbaar mee om kunnen gaan. In het woord eigenaar zit het woord eigen en wel in de betekenis van bij jou passend. In dat verband ben je dan ook de eigenaar van datgene wat bij jou past, niet meer en niet minder, het gaat om jouw eigenste zelf, die jij wilt inzetten om iets te realiseren. Hoe kom je daar nu achter? Dat zal niemand anders kunnen uitzoeken dan jij zelf. Hier brengen we slechts een aantal formele karakteristieken in beeld waaraan je eigenaarschap zoal zou kunnen herkennen. Afhankelijk van je leerstijl, mag je zelf een weg uitstippelen via het geschetste beeld en of via het geschetste verhaal. Bepaal zelf maar hoe ze elkaar mogen ontmoeten in jouw eigenste zelf.

Hieronder vind je:

1. Het diagram met 8 segmenten als denkraam met kernzinnen die de acht karakteristieken van eigenaarschap, al of niet in teamverband, in beeld brengt.

2. Kernzinnen met een korte beschrijving van de acht karakteristieken.

3. Karakteristiek van een 12 puntig ster-gram.

4. Het 12 puntig ster-gram waarin de acht karakteristieken zijn terug te vinden.

5. Hoe dit ster-gram te lezen.

6. Tekstuele uitwerking van het eigenaarschap.

1. Het diagram met 8 segmenten.

2. Kernzinnen met een korte beschrijving van de acht karakteristieken.

ZO kwadrant.

Gegrond zelfvertrouwen schept kundig.

Het eigenaarschap vraagt om een in zichzelf gegrond vertrouwen, dat pas gewekt kan worden in een wederzijds onderling vertrouwen. Het zelfvertrouwen dat pas dan gewekt kan worden doordat de ander jou weet toe te vertrouwen je eigenste vertrouwen te funderen, een fundering die noodzakelijkerwijs zich grondt op het vertrouwen dat jou wordt geschonken. Gegrond in het vak, de discipline en of kunde die jij hoogst persoonlijk eigen gemaakt hebt, dat wil zeggen verbonden met je eigenste talent.

Een proactieve grondhouding beweegt zichzelf voort.

Het eigenaarschap vraagt om een proactieve, zichzelf voortbewegende, grondhouding waarin sprake is van een zelf initiatief nemende, een zelf kiezende kracht, die al doende tot ontwikkeling komt en die in staat is zichzelf over iets of iemand te ontfermen, teneinde het te doen worden en ipso facto zichzelf te doen verschijnen aan de ander en het andere, opdat die aan het licht moge treden. Een wederzijds aan het licht brengen van het nog ongeziene en het nog ongehoorde.

ZW kwadrant.

Waar eenieders eigenheid verschijnt, worden grenzen verlegd.

In het eigenaarschap scherpen elkaars aanvullende talenten en competenties de eigenheid en de eigenaardigheid van eenieder in die mate aan, dat elke onderhanden klus kansen biedt om zichzelf verder te ontplooien, evenwel in de mate dat men open staat voor nieuwe nog onvermoede ideeën en vindingen. Kortom een grenzen verleggend vermogen in het eigenste kennen en kunnen. In en door de samenwerking haalt eenieder het beste in de ander naar boven.

Wederzijds vertrouwen bundelt krachten en talenten.

Eigenaarschap vraagt om op eigen kracht vertrouwend op haar wijze weer vertrouwen te schenken aan anderen om op een coöperatieve wijze, al of niet in team verband, samen te werken, voortbouwend op het vertrouwen in eigen en andermans elkaar aanvullende talenten en competenties. De oerhorde die in blind wederzijds vertrouwen aan de slag wil gaan om de klus te klaren.

NW kwadrant

Puntig gerichte eigen taakstelling verheldert en verduidelijkt.

Eigenaarschap vertaalt zich in de strak afgebakende specifieke effectieve taakstelling al of niet in combinatie met een flexibele specifieke rolverdeling en vereist specifieke creatieve personen op specifieke efficiënte posities. Kortom duidelijkheid en helderheid verhogen het eigenaarschap, met als mogelijk gevolg excellent teamwork, mits alle ingrediënten daartoe effectief, efficiënt, flexibel, creatief zijn uitgelijnd.

Aller-eigenste aanpak gedijt op verantwoordelijkheid en zelfcorrectie.

Eigenaarschap vraagt om een zich verantwoordelijk voelen voor de aller-eigenste taakstelling, positie-inname, rolverdeling en persoon gerelateerde competenties. Een zelf correctie voortkomend uit een kritische zelf evaluatie met betrekking tot je eigenste aanpak, zonder je vrij te spreken en of vrij te pleiten van gemaakte fouten, dan wel ze af te schuiven op omstandigheden en of mede werkenden.

NO kwadrant

Een oplossingsgerichte grondhouding bewerkt een te bereiken resultaat.

Eigenaarschap betreft een oplossingsgerichte grondhouding waarin gewerkt wordt naar een te bereiken resultaat. Een resultaat dat al of niet leidt tot trots en tevredenheid. Immers hier paart in en door de handeling heen het resultaat als tegendeel de proactieve grondhouding waarin ambitie en eagerness hun vervulling en of inlossing vinden.

Vanuit een bepalend vertrekpunt een richting gevend doel kiezen.

Eigenaarschap vraagt om een helder zicht op het richting gevende doel, die in lijn wordt gebracht met en vanuit een bepalend vertrekpunt. Je op het doel richten, betreft het scherp in het vizier houden van het eindplaatje, waarin het bereikte resultaat overeenkomt met het verwachte resultaat.

3. Karakteristiek van een 12 puntige ster-gram.

De 12 puntige ster is een diagram en als zodanig terug te vinden in het hologram, zie aldaar. Als onderdeel van een hologram kan het doorgaans dynamischer uitgewerkt worden dan een normaal diagram. Op deze pagina zien we onder punt 1 het bewuste diagram met haar 8 segmenten, c.q. 8 karakteristieken inzake het eigenaarschap. Onder punt 4 vindt U het diagram met de vier driehoeken, tezamen met haar 12 punten een ster vormend.

Door de vier driehoeken worden de duale en polaire dynamieken in hun samenhang zichtbaar, waardoor de begrippen kunnen gaan leven, zonder dat er een bepaalde volgordelijkheid aan de orde is (zoals in een dynagram). Losse begrippen en zinnen kunnen enerzijds in hun eigen kracht op zich zelf staan en of worden doorleefd, anderzijds laat de ster ook zien, dat het ene niet los te denken is van het andere. Door een voortdurende alertheid in de beoefening, zullen ze elkaar gaan versterken en kan de energie in jezelf en of in teamverband optimaal gaan stromen.

4. De 12 puntige ster-gram.

5. Hoe deze 12 puntige ster als diagram te lezen en te verstaan.

Verticale as.

Aller-eigenste aanpak
Efficiënt
Eigenaarschap
Teamwork
Creatief
Kundig scheppen

De verticale as tussen Noord en Zuid vormt net zoals in het lichaam, hier een denkbeeldige ruggengraat waar het diagram met dit thema op steunt.

Teamwork vraagt om eigenaarschap en een aller-eigenste aanpak om voor jezelf, een ander of het andere op een kundige en creatieve wijze, zo efficiënt als mogelijk naar vermogen te kunnen scheppen.

Vragen ter overdenking.

– Ken je voorbeelden van hoe je ooit, met betrekking tot welke klus dan ook, je aller-aller-eigenste aanpak ontdekte? Wat ervoer je op dat moment?
– Heb je dat ook binnen jouw team en of organisatie kunnen en mogen ervaren? Zo ja, hoe kreeg dat dan vorm? Welke rol speelde in dat verband jij zelf, het team en/of de organisatie, om dit mogelijk te maken?
– Als je dat nog nooit binnen dat team verband ervaren hebt, maar wel elders, heb je dan een idee wat hier mogelijk de oorzaak van zou kunnen zijn?

Horizontale as.

Aller-eigenste talent
Beweegt zichzelf voort
Bewerkt een te bereiken resultaat
Flexibel
Aller-eigenste missie/taak
Eigen verantwoordelijkheid nemen
Vanuit eigenheid verschijnen
Effectief

De aard van de horizontale as, ook wel duale as genoemd, is veranderlijkheid. In het dagelijks leven herkennen we dat als dualiteit, de basis van al dat is. Nooit is er stilstand.

Door je aller-eigenste talent op een flexibele manier in te zetten wordt het te bereiken resultaat bewerkt doordat het zichzelf voortbeweegt.

Door verantwoordelijkheid te nemen voor de aller-eigenste missie en/of taak kan eenieder vanuit eigenheid verschijnen en kan er effectief gewerkt worden voor jezelf, een ander of het andere.

Vragen ter overdenking.

– Ken je voorbeelden van hoe je ooit, met betrekking tot wat dan ook, je aller-aller-eigenste talent of missie ontdekte? Wat ervoer je op dat moment?
– Hoe kwam je er achter en wie of wat heeft jou geholpen om dat te ontdekken?
– Als je dat nog nooit in team verband hebt ervaren, maar wel ergens anders, heb je dan een idee wat daar de oorzaak van zou kunnen zijn?
– Hoe ver reikt jouw verantwoordelijkheid met betrekking tot andermans projecten binnen een team of organisatie? Is er ruimte voor eigenaarschap?

De twee driehoeken op de verticaal tussen noord en zuid vormen een noodzakelijke innerlijke thuis basis waar je niet omheen kunt en waar je steeds op terug kunt vallen. Dit zijn als het ware de voorwaarden met betrekking tot het thema wat in dit gram oplicht. In dit geval Eigenaarschap en Teamwork.

De twee driehoeken op de horizontaal tussen Oost en West laten meer beweging zien dan de driehoeken op de verticaal. De thema’s zeggen iets over ontplooiing, over groei en ontwikkeling met betrekking tot het thema van dit gram. Je zou kunnen zeggen dat hier door de dynamiek de ster praktisch uitvoerbaar wordt. Handvatten worden eruit opgelicht. Hier wordt ook zichtbaar dat werken aan de twee basisdriehoeken nooit ophoudt en waar je altijd, als een soort herinnering, op terug kunt vallen.

Driehoek met de punt omhoog.

Aller-eigenste aanpak
Zelfvertrouwen gronden
Wederzijds vertrouwen gronden
Creatief
Kundig scheppen (punt van andere driehoek)

Dit is dé basis driehoek. Zelfvertrouwen en wederzijds vertrouwen vormen de basis om op jouw geheel eigen wijze, wat dan ook, te kunnen aanpakken. Zonder deze basis kan er nooit sprake zijn van een bovenpersoonlijk scheppen met betrekking tot jezelf, de ander of het andere.

Scheppen is een bovenpersoonlijke en daardoor creatieve aangelegenheid die als energie stroomt door de persoon als voertuig en aanzet tot een kundig scheppen.

Vraag ter overdenking.

Wat is er binnen jouw team en of in jouw organisatie nodig om zelfvertrouwen en wederzijds vertrouwen, te wekken en te gronden, zodat eenieder, wat betreft zijn/haar aller-eigenste vermogen, kundig vermag te scheppen?

Driehoek met de punt omlaag.

Kundig scheppen
Richtinggevend doel kiezen
Puntgerichte taakstelling
Efficiënt

Aller-eigenste aanpak (punt van andere driehoek)

Wanneer je kundig op je geheel eigen wijze iets wilt scheppen is het belangrijk dat je een richtinggevend doel kiest en daar dan ook voor gaat staan. Dat doel is dan de basis waar je steeds op kunt terugvallen. Een puntgerichte taakstelling zorgt er voor dat je gefocust blijft op dat wat je te doen staat en het geeft in een team duidelijkheid wat ieders specifieke rol is. Het doel, de puntige gerichtheid en de aller eigenste aanpak zijn mede verantwoordelijk om op een efficiënte wijze als team of voor jezelf tot een kundig scheppen te komen.

Vragen ter overdenking.

– Kun jij puntig gericht blijven werken wanneer je met iets, wat dan ook, bezig bent?
– Wanneer dat niet het geval is, wat zou jou dan kunnen ondersteunen om dat te kunnen trainen?

Driehoek met de punt op West.

Oplossingsgerichte grondhouding
Proactieve grondhouding
Effectief
Aller-eigenste talent
Beweegt uit zichzelf voort
Bewerkt een te bereiken resultaat

Een oplossingsgerichte grondhouding en een proactieve grondhouding zijn nodig om in een positieve stroom op een effectieve manier in actie te blijven zodat talent zich ten volle en optimaal kan ontplooien en werkzaam blijft. Op deze wijze wordt eenieder dan als het ware onbelast uit zichzelf voortbewogen door het aller-eigenste talent in te zetten en kan het grootste resultaat bereikt worden.

Vragen ter overdenking.

– Wat wordt in jouw team en/of organisatie verwacht van een proactieve grondhouding?
– Wat is jouw aller-eigenste talent? Wat is er binnen jouw team en of organisatie nodig, om dat telkens weer aan te spreken?
– Biedt jouw team en of organisatie voldoende mogelijkheden om nog onvermoede talenten aan te boren en te ontplooien?
– Zou je het fijn vinden om in teamverband hier regelmatig aandacht aan te besteden?
– Heb je ideeën hoe je de cultuur van een organisatie zodanig kunt beïnvloeden, dat een proactieve grondhouding, vanuit je aller-eigenste talent, vanzelfsprekend wordt?

Driehoek met de punt op Oost.

Zelfcorrigerend vermogen
Grenzen verleggen
Flexibel
Aller-eigenste missie/taak
Verantwoordelijkheid nemen
Vanuit eigenheid verschijnen

Een zelfcorrigerend vermogen is noodzakelijk om grenzen te kunnen verleggen. Je blijven ontplooien en groeien in je aller eigenste taak en/of missie vraagt om innerlijke flexibiliteit en zelfevaluatie. Vanuit eigenheid durven en kunnen verschijnen is geen strak vastomlijnd statisch gebeuren. Wanneer jij jezelf waar nodig niet bijstuurt heb je kans dat je vanuit het denken iets gaat neerzetten of iemand gaat nadoen. Je zelf als het ware steeds opnieuw uitvinden en realiseren (zelfrealisatie). Dat is de weg naar binnen op NW en dat vraagt dan ook om daarin telkens weer je eigen verantwoordelijkheid te nemen waardoor je ook de ander waar je mee samenwerkt ontlast.

Doordat je met elkaar het beste in éénieder naar boven haalt, blijft de samenwerking op een flexibele en aangename manier in beweging. Ieder ontwikkelt zich op zijn/haar geheel eigen wijze, in zijn/haar eigen tempo en binnen de mogelijkheden van ieders persoonlijke dagelijkse leefomgeving.

Vragen ter overdenking.

– Wat heb jij in het bijzonder nodig om vanuit eigenheid te kunnen verschijnen?
– Hoe kan jij zelf, een team en of organisatie, de voorwaarden scheppen om eenieder te faciliteren, grensverleggend te kunnen functioneren?

6. Eigenaarschap.

Met dat realiseren kom je in het domein van het praktisch concrete doen, dat wil zeggen je landt ergens op de bodem van je eigenste bestaan hier op aarde. Het is dan zaak dat jij weet wat jou te doen staat als je eigenste opdracht in dit leven. Ga je er voor staan of vlucht je in het on-eigenlijke, wat evenzeer alom lonkt je zelf te doen achterlaten. De keuze is aan jouw Zelf dat al of niet te achterhalen en er ook al of niet vorm aan te geven.

Ondanks alle onvrijheid, bestaat ergens dus die vrijheid, om binnen de grenzen van het onmogelijke, je eigenaarschap vorm te geven. Hier te verstaan als het vorm geven aan je eigenste leven en leren. Die vrijheid is niet zo maar voorhanden, doorgaans kampen we meer met onvrijheid, in deze noodzaak en nooddruft, aangezien we om in leven te blijven behoeftige wezens zijn.

In onze behoeftigheid zijn we radicaal aangewezen op de ander en het andere, je kunt wel zeggen van meet af aan in ieders bestaan. Dat maakt dat we in het economische leven, die in onze behoeften kan voorzien, meer zouden kunnen streven naar zusterschap en broederschap. Immers waarom zouden we elkaar naar het leven moeten staan?

Evenwel laat de geschiedenis een zo geduid evolutionair spoor zien, waarin het recht van de sterkste, tot op de dag van vandaag, haar recht van bestaan tracht te claimen. Men ziet dan ook dat in een sfeer van behoeftigheid de schaarste alleen nog maar kan toenemen. Blijkbaar wordt dan de innerlijke behoeftigheid, het innerlijke tekort, gekoppeld aan de uiterlijke schaarste, of beter erop geprojecteerd. Want over welke schaarste hebben we het in een wereld die overvloeit aan mogelijkheden?

Schaarste roept concurrentie op, strijd om het naakte bestaan. Is het mogelijk dat adagium om te draaien? Niet zozeer concurrentie alleen, maar juist ook samenwerking als leidend principe te zien van ontwikkeling. Niet zozeer eigendom te claimen door anderen te onteigenen, als wel eigenaarschap te ontwikkelen, waardoor we overvloeiende overvloed kunnen scheppen. Immers in eenieder schuilt zoveel ongehoord en ongezien talent; dat juist vraagt om een gerechtvaardigd zich toe-eigenen. Een toe-eigenen van je diepste zelf.

Immers, dat wat in aanleg mee is genomen in dit leven, vraagt nog om het scholen van dit talent en wel vanuit je eigenste zelf. Niet een ander bepaalt wat jij moet leren, maar jij zelf bepaalt wat jij wilt, kan en mag leren om in dit leven zinvol te doen overvloeien en voor eenieder overvloed te creëren. Een toe-eigenen, die je zelf en de ander doet aanwassen en verrijken.

We mogen dus in deze spreken van een paradigmatische wending, van eigendom en macht claimend naar eigenaarschap en vrijheid schenkend. In plaats van het consumeren vanuit een innerlijk onvervulbaar tekort kunnen evolueren naar het produceren vanuit een innerlijk vervulbare overvloed van, voor en door eenieder, niemand uitgezonderd. De grens tussen armzaligheid en rijkdom niet verdedigend en of aanvallend, maar juist deze tegenstelling in ieder van ons ompolend.

De aanvankelijke tegenstelling tussen eigendom en eigenaarschap is feitelijk illusoir, hoewel het duidelijk moge zijn dat ze niet onmiddellijk verenigd, zullen aantreden. Integendeel, ze vragen om een permanente bemiddeling en wel door de zich verwerkelijkende rechthebbende eigenaar, die zichzelf vermag te ontwikkelen, door naar zijn eigen aard een eigen dôme te scheppen.

Veelal werd en of wordt een eigenaardigheid niet zo gemakkelijk onderkend, herkend, erkend en of verder verkend. Deze eigen geaardheid uit de doeken wikkelen, vraagt nog steeds om een behoedzame vroedvrouw, die haar geesteskind dient te koesteren en te bakeren, te ont-luieren en te ont-sluieren. Behoedzaam, want zo teer dit zielenzaad vermag te ontwaken, zo zeer vraagt het om het niet nader te genaken.

Veelal dresseren we alle geaardheden tot een goed geoliede machinerie, die deze ingesleten dans niet meer kunnen ontspringen, laat staan, hun eigen dans nog vermogen te kunnen choreograferen. Het moge duidelijk worden dat dit industriële tijdperk nog steeds vraagt om een geolied arbeidslegioen. Evenwel wordt ook duidelijk dat het aantal uitgebrande en afgebrande slachtoffers exponentieel stijgt. Geen probleem, de robotisering biedt het verlossende alternatief om deze machinerie voort te zetten. Maar met welk doel?

Een mechanische overvloed producerend, die tegelijk als een zondvloed alle leven op aarde dreigt te vernietigen, de mens voorop, de aarde redt zich wel. Alle wezenlijke hulpbronnen, van welke aard dan ook, uit te putten, te verstrooien en te vervuilen tot een stinkende en ruikende puinhoop. Alle technische en wetenschappelijke hoogstandjes ten spijt, verdwijnt met de humus alle humaniteit.

Precies hier vangt het eigenaarschap aan, ontstegen aan de behoeftige noodzaak van juridisch af te bakenen eigendomsclaims. Een nooit eindigend gevecht om de alsmaar steeds groter wordende schaarste, aan van alles, tot zelfs zoiets als zuiver water? Hoezo gaan we op een planeet met ontzaglijk veel water, zo nodig oorlogen aan om het levensnoodzakelijke water te confisqueren? Terwijl we juist bezig zijn al dat kostbare water eindeloos te vervuilen met de alom heersende chemie, van zware metalen tot plastics enzovoorts.

Met hetzelfde gemak kunnen we een wending voltrekken, evenwel zitten eigendom en macht het eigenaarschap op een gerechtvaardigd leven, dubbel en dwars in de weg. Ziehier, dat eigenaarschap niet gaat om een in bezit nemen, maar om een schenken en uit handen geven. Het in bezit nemen schept macht en onvrijheid, daarentegen schept het onbaatzuchtige schenken de allergrootste vrijheid aan eenieder en vooral ook aan je eigenste Zelf. Niet zozeer egocentrisch als wel altruïstisch.

Altruïsme ontstaat juist en vooral vanuit eigenaarschap, het vanuit eigenste vermogen en talent de ander en het andere ten dienste staan om niet, want wat je weg schenkt, komt in overvloed weer naar je toe, immers reiken we elkaar op deze wijze niet onze rijk gevulde emmertjes aan? Met het eigenaarschap beoefenen, betreden we een nieuwe dimensie, daartoe dienen we wel bewust over de drempel te treden en die drempel betreft niet de ander maar de donkere schaduw in je eigenste Zelf.

Hoeveel onzekerheid, angst en wantrouwen schuilt nog ten aanzien van dat eigenste vermogen? Vandaar, het vraagt een hele scholingsweg, aldurend oefenend, van jongs af aan, met de paplepel te genieten. En dan nog, de grootste onteigenaar zit feitelijk in je zelf ten aanzien van je Zelf. Je zelf het recht toe te kennen uit te groeien tot je ware Zelf vraagt dus om zelfscholing, om Bildung, om een mathetiek (Comenius introduceerde dit begrip), teneinde het eigenaarschap te kunnen verwerven.

Eigenaarschap tot stand brengen, vraagt vooral ook om een maieutiek, waarin een dialoog vermag te ontstaan tussen bijvoorbeeld een mathetiek en een didactiek, een subject betrokken leerproces en een object betrokken leerinhoud, tussen een leraar en een leerling. (Zie daartoe o.a. de door ons verder ontwikkelde modellen voor diverse fora en gremia)

Maieutiek is de kunst van het vragen stellen. Denk hierbij aan het naar Socrates vernoemde Socratische gesprek, waarin hij de kunst verstond om door middel van het bevragen, de ondervraagde in staat te stellen zelf zicht, inzicht en doorzicht te verwerven op de eigen ondervonden problematiek en of vraagstelling. De verloskunde van de voedvrouw wordt hier overdrachtelijk gebruikt teneinde het in de wereld brengen van de hoogst persoonlijke eigen wijsheid te begeleiden en te ondersteunen.

Eigenaarschap betreft het naar buiten brengen, het doen verlossen of inlossen, van de nog in wording verkerende eigen wijsheid. Feitelijk is de eigenaresse zwanger van deze eigen wijsheid en dient nog eigenaarschap te verwerven over die eigen wijsheid en of kundigheid. Dat wil zeggen de eigen wijsheid het licht te doen zien, het geboren te doen worden.

Vandaar dat Hannah Arendt elke handeling, die iets aan het licht brengt en of kan brengen, benoemd heeft met het begrip geboortelijkheid.

“Het nieuwe gebeurt altijd tegen het overweldigende getuigenis in van statistische wetten en hun waarschijnlijkheidsrekening, die voor alle praktische, alledaagse doeleinden neerkomt op zekerheid, de verschijning van het nieuwe heeft daarom altijd iets van een wonder. Het feit dat de mens in staat is tot handelen, betekent dat het onverwachte van hem kan worden verwacht, dat hij kan waarmaken wat in de hoogste mate onwaarschijnlijk is. En dit weer is slechts mogelijk omdat ieder mens uniek is, zodat er met iedere geboorte iets in de wereld komt dat op unieke wijze nieuw is. Met betrekking tot deze iemand die uniek is, kan in waarheid worden gezegd: daar was niemand voordien.” Hannah Arendt

Daar waar niemand voordien was, maar juist door de maieutiek verlost kan worden tot een iemand, maakt iemand tot een eigenaar, die zijn of haar eigenaarschap op eigen kracht verder weet te ontwikkelen. Want niemand weet wat iemand komt doen in dit leven, tenzij iemand aantreedt haar licht te schenken aan de wereld. Hoe dit aantreden te ondersteunen en te begeleiden vraagt om de karakteristieken van deze eigenaarschap maar eerst in ogenschouw te nemen.

Wellicht zijn er zoveel karakteristieken als er eigenaars aantreden, maar au fond kunnen we deze karakteristieken systeem dynamisch herleiden tot een achttal formele karakteristieken. We zullen ze eerst kort benoemen en ze systeem dynamisch compatible in beeld brengen.

Hier in een diagram ondergebracht, aangezien we in deze geen volgordelijkheid presenteren, dan wel een verder uit te denken en nog te bedenken onderlinge samenhang tussen deze karakteristieken. Altijd voorlopig naar de mate van voortschrijdend inzicht.

Maar tot op heden, ook gelet op de vigerende literatuur hieromtrent, menen we omtrent het eigenaarschap sec, bezien vanuit de mathetische maieutiek, de acht formele karakteristieken in beeld te brengen

********

ZO kwadrant:

ZW kwadrant:

In het eigenaarschap scherpen elkaar aanvullende talenten en competenties de eigenheid en de eigenaardigheid van éénieder in die mate aan, dat elke onderhanden klus kansen biedt om zichzelf verder te ontplooien, evenwel in de mate dat men open staat voor nieuwe nog onvermoede ideeën en vindingen. Kortom een grenzen verleggend vermogen in het eigenste kennen en kunnen. In en door de samenwerking haalt éénieder het beste in de ander naar boven.

NW kwadrant:

Eigenaarschap vraagt om een zich verantwoordelijk voelen voor de aller-eigenste taakstelling, positie-inname, rolverdeling en persoonsgerelateerde competenties. Een zelf correctie voortkomend uit een kritische zelf evaluatie met betrekking tot je eigenste aanpak, zonder je vrij te spreken en of vrij te pleiten van gemaakte fouten, dan wel ze af te schuiven op omstandigheden en of mede werkenden.

NO kwadrant:

Eigenaarschap in het leerproces.

Ook in het onderwijs kunnen leerlingen eigenaar worden van hun leerproces, zodat zij met meer plezier leren leren. Eigenaarschap motiveert en draagt bij aan een positiever zelfbeeld en kan leiden naar hetgeen de leerling zelf wil realiseren. In het woord eigenaarschap zit het woord eigen, dat verwijst naar het op een eigen wijze willen vormgeven aan wat je beoogt.

Acht tips om het eigenaarschap van de leerlingen te vergroten.

1 Een leraar dient bewust te zijn van haar eigen taak en rol als leraar.

Goed voorbeeld doet goed volgen. Een leraar straalt uit, dat je mag en kunt leren van je eigen fouten. Dat je invloed hebt op wat je leert en hoe je leert.

2 Een leraar zorgt voor betekenisvol onderwijs.

Onderwijs, dat voor de leerling betekenis krijgt, zorgt voor hogere betrokkenheid. Als een leerling zich interesseert voor een bepaald onderwerp, zal zij meer gemotiveerd zijn om haar taak op haar eigen wijze vorm te geven.

3 Een leraar maakt leren leren zichtbaar.

Een leerling kan de verantwoordelijkheid voor haar eigen ontwikkeling pas ervaren, wanneer de leraar zichtbaar maakt, hoe het leerdoel enerzijds samenhangt met de leervraag (horizontale as in het diagram) en anderzijds hoe de leerinhoud en het leerproces zich tot elkaar verhouden (verticale as in het diagram). M.b.t. de leerinhoud bijvoorbeeld: wat heeft de leerling geleerd, waar is het geleerde een onderdeel van en wat kan de volgende stap zijn.

4 De leraar leert in overleg met de leerling zelf haar leerdoelen te bepalen.

Leerlingen, die werken aan eigen leerdoelen, zullen zich meer eigenaar voelen van het leerproces, dat doorlopen moet worden om dat leerdoel te bereiken, aangezien zij zich eerst bewust moeten worden van hun eigen leervragen, teneinde de intrinsieke motivatie te kunnen activeren.

5 De leerling leert zelf haar eigen keuzes te maken.

Als een leerling mede mag bepalen waar zij aan wil werken in de komende periode, zal dat haar motivatie wekken om het beoogde leerdoel te bereiken. Op deze wijze kan zij haar eigen verantwoordelijk gaan dragen voor de aan zichzelf gestelde leertaak.

6 De leerling leert eigen verantwoordelijkheid te dragen voor haar leerproces.

Verantwoordelijkheid leidt tot betrokkenheid. De leerling, die ervaart, dat het bereiken van het leerdoel afhangt van haar eigen inzet, zal zich gaan inzetten voor haar eigen leerproces en initiatieven ondernemen om de leerinhoud eigen te maken.

7 De leerling leert zichzelf via zelfobservatie te evalueren.

De leerling, die via een reflectieve zelfobservatie haar eigen leerproces m.b.t. leervraag, leerdoel en leerinhoud, leert evalueren, leert wat zij de volgende keer anders kan doen.

8 Leerling en leraar leren d.m.v. feedback en feed forward gezamenlijk hun leerproces te optimaliseren.

Daartoe dienen regels en afspraken, die leraren samen met de leerlingen kunnen opstellen, zodat ze wederzijds kunnen worden nageleefd.

Feedback en feed forward op het leerproces laat leerlingen en leraren ervaren, dat ze invloed hebben op hun eigen wederzijdse leerproces en leerdoel, zodat ze kunnen leren van eerdere ervaringen, fouten en verbeteringen.

Wederzijdse feedback stimuleert eigenaarschap en verbetert de relatie tussen leraar en leerling.