Het unieke leren op de HVNA

Van 1994 -2012 werd de therapeutische groei en vorming op de HVNA (Hogeschool Voor Natuurgeneeswijzen Arnhem) respectievelijk behartigd door Berno Toolenaar en Alfons Vandeursen. In 2007 werd onderstaande Powerpoint presentatie gemaakt om de in 2003 geschreven tekst te illustreren, teneinde aankomende studenten te informeren met betrekking tot het persoonlijke ontwikkelingstraject, hetgeen ze als aankomend therapeut op hun eigen wijze dienen vorm te geven, weliswaar langs een uitgekiend ontwikkelingspad, dat daar al doende is ontstaan in de samenwerking tussen Berno en Alfons. Voortgaande op dit traject is binnen artesS de training Praktische menskunde ontstaan, hetgeen later weer werd onder gebracht binnen 1 van de vier kwadranten, waarop artesS zich focust: Human dynamics. Deze poot staat in een specifiek nauwe relatie met Organisation dynamics, de twee andere kwadranten betreffen dan System dynamics en Research dynamics, zie elders op de website.

Onderstaand vindt U de presentatie en weer daaronder de tekst. We plaatsen dat hier op onze website, omdat werken in en vanuit het diagram op de HVNA, in 1994, haar aanvang nam, toen Alfons de opdracht aannam vorm te geven aan de therapeutische ontwikkeling van de toekomstige therapeut.

HET UNIEKE LEREN OP DE HVNA*

De lerende mens.

Het unieke leren op de HVNA: transformatieproces in diagram.

Therapeut worden, doe je niet zomaar, daar gaat veelal een lange weg aan vooraf voordat je tot een besluit kan komen om je ook daadwerkelijk aan te melden als student voor één van de natuurgeneeskundige disciplines op de HVNA.

Eenieder, die zich aanmeldt, heeft een unieke geschiedenis; leeft een unieke levensloop, waarin zij * zich als persoon op een unieke wijze heeft ontwikkeld. Deze drievoudige uniciteit doet er toe. Immers wil je als therapeut aan de slag kunnen, dan dien je niet alleen je mens zijn, maar ook het mens worden serieus te nemen. Om therapeut te kunnen worden, moet je het verschijnsel mens en in het bijzonder je eigen wijze van verschijnen als mens ter harte nemen alvorens je met andere mensen aan de slag mag en kan gaan.

Op deze ontwikkelingsweg komt het erop aan je zelf in ogenschouw te leren nemen. Dat is geen sinecure, immers eenieder heeft wel van alles meegemaakt, maar niet altijd op een bewuste wijze ter beschikking gekregen. Dat betekent dat er in het contact naar de medemens van alles zowel bovengronds als ondergronds, bewust als onbewust, gewild en of ongewild aan de orde kan treden wat dat contact al dan niet negatief of positief kan beïnvloeden. Doel van je ontwikkeling hier op de HVNA is om dat unieke en persoonlijke mens-zijn en mens-worden van jouw zelf te leren objectiveren. Wat heeft zich voorgedaan en hoe heeft mij dat tot nu toe gevormd? Wie ben ik eigenlijk?

Dat proces van zelfonderzoek vormt het hart van je opleiding tot therapeut. In dat zelfonderzoek zal je een aantal transformatiestadia kunnen ondergaan, die we hier metaforisch en symbolisch hebben weergegeven met de vier stadia van een vlinder.

Zo beelden we op noord in het diagram de vlinder af. Jij bent als student van de HVNA die vlinder voor ons, met al zijn eigen unieke vormen en kleuren. Jij bent welkom zoals je bent. Sterker nog we kunnen zonder die unieke vlinder die je bent zelfs niet aan de slag, immers jij komt hier aan vlinderen! Op zoek naar wat? Een mooie bloem? Een prachtig veld met nog meer bloemen en andere vlinders? Op zoek naar nectar, de godendrank die je tot leven wekt? Op zoek naar voedsel voor je ziel en zaligheid? Met een lang gevoelde innerlijke drive met je zelf en met medemensen op een of andere wijze aan de slag te mogen?

Zo beelden we op oost in het diagram het eitje af. Een ei staat symbool voor hetgeen nog in het verborgene aan potentie ligt te sluimeren, wachtend op de juiste omstandigheden om te mogen ontkiemen. Dat eitje draag jij als vlinder nog in je en wellicht nog veel meer, deels heb je die eitjes al gelegd en wellicht wil je nog meer eitjes, nog meer onvermoede potenties aan het licht brengen. Mogelijk heb je nog helemaal niet in de gaten welke mogelijkheden in je sluimeren en zoek je een veilige en warme omgeving waarin jij op onderzoek mag en kan gaan. Dat onderzoek start als een nooit meer eindigend leerproces. Maar voor je met dat leerproces aan de slag kan gaan, dien je wel uit je allereerste ei te kruipen. Wat sluimert er ten diepste in je zelf, dat op enig moment wil verschijnen?

Zo beelden we op zuid in het diagram de rups af. Een rups staat symbool voor alle leergierigheid, die je aan de dag weet te leggen, ze eet ‘gras en groen’ alles wat haar voor ogen komt. Deze leergierigheid is soms tomeloos, je vreet je letterlijk vet en rond, het is allemaal heerlijk en uitdagend, maar op een geven moment is het ook genoeg en komt de vraag naar boven wat kan ik daar allemaal mee? Heel veel studenten blijven maar leren uit angst niet goed genoeg te zijn of te worden. Daar kan je je vragen bij stellen. Wat maakt je zo onzeker? Helpt al die kennis je eigenlijk wel? Wie is eigenlijk degene, die met die kennis juist op een kunstzinnige wijze weet om te gaan? Waarom vind je dit leren leuk en dat leren afgrijselijk? Wat smaakte en wat werd uiteindelijk onverteerbaar geretourneerd? Leren is een ingewikkeld proces. Het heeft niet alleen met de leerinhouden en de leerdoelen te maken, die we als opleiding hebben te bewaken, maar het heeft ook alles te maken met je eigen unieke leerproces en de unieke leervragen, die daar uit voortkomen, zodat jij op jouwe wijze die leerinhouden leert te verwerven, die jouw eigen leerdoelen uiteindelijk in beeld brengen.

Leren doe je geheel en al op jouw eigen wijze. Wees gerust eigenwijs, maar onderzoek wel kritisch jouw wijze van leren en leven.

Zo beelden we op west in het diagram de pop of cocon af. De volgevreten rups spint op enig moment haar cocon. Ze gaat binnenwaarts, tijd voor bezinning en reflectie. Immers alles wat je geleerd hebt, mag je ergens achterlaten, afleggen, want met die kennis alleen kom je er niet. Anders gezegd dat wat je geleerd hebt, dat moet je ook nog eigen worden. Eigen maken wil zoiets zeggen als verteren. Dat wat je leerde vormde je en dat wat je aan jezelf hebt ontdekt, dat kan op haar beurt weer heel persoonlijke kennis worden, waardoor jij het geleerde op jouw wijze kan hanteren en inzetten. Kennis eigen maken, begint met zoeken, stampen en reproduceren, maar daarna begint het grote vergeten, wil je die kennis werkelijk kunnen toe eigenen. Dat is een heel bijzonder proces vergeten; nu dat vangt aan als je je in de cocon hebt terug getrokken. Daar in het donker, diep van binnen, vindt een transformatieproces plaats; de uitkomst is onzeker, je weet niet waar en wanneer daar nu iets moois uit zal verschijnen. Gek genoeg heb je daar als lerende ook niets over te vertellen. Dat geheim wordt aan je voltrokken. Geduld en vertrouwen worden dan ook een schone zaak, alleen al dit proces durven uithouden initieert je al of niet het therapeutschap aan te gaan.

En dan komen we ooit ergens in die vijf jaar opleiding, scholing en vorming weer uit op het verschijnen van je zelf, de een vroeger, de ander later, ieder op haar eigen tijd. Symbolisch staan er vijf jaar opleiding op de kaart, vijf het getal van de mens, het komt erop aan mens te worden, de unieke vlinder die jij kan en mag worden. Het is een wonder als alle vlinders tegelijk in en uitstromen, maar het kan ook anders: ieder kiest daarin zijn eigen traject, knap lastig voor ons als opleiding. Maatwerk schept zo zijn mogelijkheden en onmogelijkheden: de praktijk van alle dag is vaak ook weerbarstiger dan je denkt, maar niettemin de HVNA staat met zijn docententeam garant voor de essentie: ooit verschijnt er een nieuwe vlinder, gekleurd en gevormd door alles wat er in al die jaren aan de orde mocht en moest komen, voor elk wat wils op haar persoonlijke route, het therapeutschap te mogen verwerven.

We schetsen hier een persoonlijke gang van mens tot therapeut: een mens die in staat is een andere mens op zijn zoektocht te begeleiden. Dat doet zij niet met lege handen, minstens met zichzelf als inzet en nog veel meer. Al datgene wat ze geleerd heeft en dat is in vijf jaar werkelijk best veel, maakt dat ze als een vakvrouw zich mag invoegen in de gelederen van haar vakzusters om het geleerde disciplinair ook werkelijk in praktijk te mogen brengen.

Ik wens je een genoeglijke zoektocht en wellicht drukken we elkaar de hand, je bent welkom.

Alfons Vandeursen, Nijmegen, 2003.

Voor al hetgeen er op de HVNA te leren viel m.b.t. systeem dynamiek, verwijs ik je naar de andere webpagina’s op deze website. En voor deze ingenieuze leerroute kan je in ‘Het unieke leren op de HVNA’ nog meer plaatjes vinden over dit leerproces (zie boven op deze webpagina).

* HVNA stond voor Hogeschool voor natuurgeneeswijzen Arnhem, inmiddels opgeheven.

* waar zij/haar staat kan men ook hij/hem lezen.