Raja Yoga
Raja Yoga het Achtvoudige Pad van Patanjali
Morele beoefening
Om te zuiveren en harmoniseren:
1. Yama’s – universele waarden
In gedachten in woorden in handelingen
Thema’s in relatie tot geweld / waarheid / eerlijkheid / intimiteit / begeerte
2. Niyama’s – Idealen
In gedachten in woorden in handelingen
Thema’s in relatie tot zuiverheid / matigheid / tevredenheid / zelfonderzoek / overgave
Lichamelijke beoefening
Voor het reguleren van levensenergie, bloedsomloop, van zenuw- en spierfuncties:
3. Asana’s – Fysieke Houdingen
4. Pranayama – Energiebeheersing
Geestelijke beoefening
Om controle over het bewustzijn te verkrijgen:
5. Pratyahara – Onthechten
6. Dharana – Concentratie
Spirituele beoefening
Om toegang te verkrijgen tot hoger bewustzijn:
7. Dhyana – Meditatie
Om het hoogste stadium van geestelijke ontwikkeling te bereiken:
8. Samadhi – Contemplatie
Dynamiek in het diagram Raja Yoga en Chakra’s
In dit diagram is de drieledigheid in de mens zichtbaar.
Noord het hoofd met de kruinchakra.
Midden het borstgebied het hartchakra.
Zuid de onderste chakra gelegen bij het staartbeen.
Midden
Anahata Chakra hart
Het doel van yoga is zelfrealisatie, Svarupa Sthiti. Voortdurend in ontwikkeling blijven om je zelf te realiseren. Te ontwikkelen naar een persoon, die leeft in verbinding met zijn diepste kern. Een voortdurende afstemming vanuit je hart waar de levensdraad verankerd is (Sutratma).Leven in het ritme van je hart . Er wordt gezegd dat dit het chakra is dat nooit ophoudt te slaan. Het symbool van het hartchakra is de zes-puntige ster.
West aan de linkerkant het verleden.
Oost aan de rechterkant de toekomst.
Westen
Pratyahara onthechten
In het westen is de 5e stap gepositioneerd. Zoals we op het einde van de dag het daglicht loslaten zo zijn er in het leven voortdurend situaties waar we al dan niet bewust afscheid van moeten nemen. Dat kan gaan om een eenvoudige activiteit die je afrondt, tot de meest complexe emotionele verbindingen in de relationele sfeer die om afstand vragen. Het enige constante in het leven is de veranderlijkheid, die elk moment uitnodigt om ons daartoe te verhouden op de manier die bij ieder past om een optimale doorstroming te bewerkstelligen. Patanjali onderscheidt vier niveaus van Pratyahara. (Deel IV).
Oosten
Pranayama het juiste ademen
Richting geven aan je energie. Het juiste ademen, energetisch en fysiek.
Dynamiek tussen Oost en West duale as
De verbindingslijn tussen oost en west noemen we de duale as. De zon komt op in het oosten en gaat onder in het westen. Het is of verschijnen of verdwijnen. Beiden tegelijk is onmogelijk. Tussen oost en west is het lemniscaat te visualiseren. Het oneindigheid symbool. In het midden het hart. De punt in het midden van het lemniscaat waar de twee stromen elkaar kruisen kun je zien als een omkeerpunt. Een punt waar verdwijnen en verschijnen heel even samenkomen /samensmelten.Een punt als moment om te herijken /te heroverwegen. Een herinnering om het hart in gedachten, woorden en handelen altijd mee te nemen waarheen je ook gaat.
Het gaat erom dat de stroom van prana (energie) niet wordt onderbroken. Fysiek gezien in één vloeiende beweging in en uitademen. Het midden van het lemniscaat als de stilte na elke uitademing of het moment wanneer je iets hebt losgelaten en er weer ruimte komt voor iets nieuws. Er is altijd een spanningsveld tussen oost en west wanneer in het midden het hart ontbreekt. Zoals op het wereldtoneel de spanningen te zien zijn tussen oost en west, zo gebeurt dat ook in het klein in onszelf en in relatie tot onze binnenwereld en onze omgeving.
Driehoek met de punt op Oost: Asana’s – Yama’s – Niyama’s – Pranayama – Prana
Asanas – fysieke houdingen
Asana betekent letterlijk: verblijfplaats. In een bepaalde fysieke houding verblijven. As betekent: stilstand. Asanas beoefenen, helpt je in het dagelijks leven als basishouding van jouw fysiek lichaam. Hoe bewuster je wordt van je lichaam, hoe beter je de signalen voelt, die worden ingegeven door de wijsheid van je lichaam. Waar en wanneer hou je spanning vast en in welk lichaamsdeel. Wanneer je jouw grenzen in een vroeg stadium herkent en erkent, kun je waar nodig bijsturen.
Bij elke asana bij elke houding is het voelend zoeken naar die stilstand, dat evenwicht, dat midden zoals in een lemniscaat, om op een geweldloze manier, zonder begeerte, binnen de eigen mogelijkheden te blijven. Het gaat nooit om het kunstje kunnen van een ingewikkelde houding. Dus of je een traditionele yogahouding aanneemt, een schoenveter vastmaakt vanuit de juiste houding of in een gesprek zit met je werkgever dat maakt niet uit. Het gaat om het juiste ademen, het juiste bewegen in het dagelijks leven door in contact blijven met je lichaam.
Yama’s – universele waarden
De yama’s zijn de eerste stap van het achtvoudig pad. Zo gauw als je de buitenwereld inademt; in het naar buiten gaan, krijg je te maken met de yama’s. Je bewust zijn van deze thema’s in het leven van alle dag kan je helpen om je op een krachtige manier te verbinden met de buitenwereld.
Geweldloosheid is niet voor niets de eerste yama. Je kunt bijv. jouw waarheid vertellen tegen iemand maar wanneer je niet eerst op een geweldloze manier op de golflengte van de ander gaat zitten dan kan het zijn dat je geweld pleegt. Als degene die de boodschap in ontvangst neemt en vanuit onzekerheid of angst geen weerwoord biedt laat die persoon op dat moment geweld bij zich zelf toe.
Voor beiden ligt hier een oefening.
De yama’s komen net zoals de nyama’s tot uitdrukking in gedachten in woorden en in handelingen.
Niyama’s – idealen
De niyama’s kunnen je ondersteunen om jezelf te onderzoeken. Ben ik wel zuiver geweest? Hoe komt het dat ik niet meer tevreden ben. Ben ik te streng voor mezelf. Kan ik controle loslaten.
Als ik zo streng voor me zelf ben, vraag ik dat dan ook aan de ander en pleeg ik daarmee geweld? Het is telkens weer een streven om bij jezelf naar binnen te gaan je te zuiveren van al dat jou niet meer dient en je vanuit innerlijke vrede weer te verbinden met de buitenwereld met de ander. Die innerlijke sfeer adem je als het ware uit. Als je een tevreden mens bent en niets te verbergen hebt, straal je dat uit en neem je dat mee naar de buitenwereld.
Prana – levenskracht
Asanas – fysieke houdingen
Pranayama – het juiste ademen
Yama’s – universele waarden
Niyama’s – idealen
Door de beoefening van de eerst vier stappen zal je al snel merken, dat je op alle niveaus een betere doorstroming krijgt, die direct fysiek voelbaar is.
Kwadrant linksonder: Zuid – West
Yama’s – universele waarden
Manipura Chakra – navel
De yama’s en de Manipura chakra staan in het kwadrant van de egoïteit, de egofunctie. Wanneer je je verbindt met de ander (met de buitenwereld) zal je al snel merken dat ieder zo zijn eigen belang dient. Al dan niet bewust. Er wordt gedacht, gesproken, gehandeld vanuit sympathie en antipathie.
De yama’s beoefenen scherpt niet alleen je onderscheidingsvermogen maar laat je ook kritisch naar jezelf kijken om van daaruit de juiste beslissingen te kunnen nemen en tot het juiste handelen te komen. Je ontdekt wat wel en niet bij je past. Vanuit de Manipura chakra kom je tot het juiste willen en handelen. Hier oefen je, wanneer nodig, om zelfrespect te ontwikkelen. Door eerlijk en kritisch naar jezelf te kijken zonder oordeel, ga je zien, wanneer jouw ego in het geding is of wanneer je denkt, spreekt of handelt vanuit begeerte.
Kwadrant linksboven: Noord – West
Niyama’s – idealen
Visuddhi Chakra – keel
Alles wat zich binnenin jou afspeelt drukt zich uit via de Visuddhi chakra. De aard van het beestje komt hier naar buiten. Hoe beter jij in je vel zit hoe makkelijker je dát wat door jou heen geleefd wil worden kunt uitdrukken.
De Visuddhi geeft jou de ruimte om te zijn zoals je ten diepste bent. Wanneer je de ruimte inneemt die jou toekomt om je te ontwikkelen dient zich in het beoefenen van de yama’s en niyama’s de vraag aan of jij de ander voldoende ruimte geeft. Het is de chakra van de communicatie in de breedste zin van het woord. Elk vogeltje zingt zoals ie gebekt is. Alle chakra’s staan in verbinding met elkaar. Er is een voortdurende wisselwerking. Zo drukt bijvoorbeeld de communicatie zich ook uit via de energie van alle andere chakra’s.
Driehoek met de punt op West: Dharana – Dhyana – Pratyahara – Samadhi – Samyama
Dharana – concentratie
Het beoefenen van concentratie vraagt om een juiste focus.
Steeds zal je je aandacht moeten bijsturen om te onthechten van datgene wat je belemmert. Daarom kan het ondersteunend zijn een onderwerp te kiezen waar je de aandacht telkens naar terugbrengt wanneer je gedachten afdwalen. Dat wordt ook wel een zaadgedachte genoemd. Jij bepaalt het onderwerp en hoe groot je de ruimte laat zijn waarin jij je gedachten toestaat te ‘reizen’. Vind je, je adem beweging volgen, al te beperkt, dan neem je bijvoorbeeld heel je lichaam, als dat nog te beperkt is, neem dan de kamer waarin je je bevindt.
Concentratie door zonder oordeel, in zachtheid de gedachten laten gaan, die telkens om aandacht vragen. Om je vervolgens weer te kunnen richten op het gekozen onderwerp. En zoals het met elke gedachte gaat: Er komt een gedachte op, hij manifesteert zich in je bewustzijn en verdwijnt vanzelf. Mits je niet ingaat op die gedachte!
Door deze stap kun je je trainen om zonder geweld te beslissen welke gedachten je wel of niet toelaat. Bewust worden dat je invloed hebt op je gedachtegang.
Dhyana – meditatie
Alleen wanneer je je een periode achter elkaar kunt concentreren zonder onderbreking spreekt men van meditatie of éénpuntige gerichtheid. Het woord éénpuntig zegt het al. De ruimte die jouw gedachten innemen wordt steeds kleiner. Precies in het midden van je hoofd blijven met je aandacht kan een concentratiepunt zijn als overgang naar meditatie.
Pratyahara – onthechten
Concentratie, meditatie en loslaten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zonder pratyahara is geen concentratie mogelijk en zonder concentratie is meditatie onmogelijk. Patanjali onderscheidt 4 verschillende vormen van loslaten (Deel IV). Het hangt er van af hoe diep iets in je geworteld is welke van deze stappen in het onthechten helpend zijn.
Samadhi – contemplatie
Bij Samadhi is er geen enkele afleiding meer. En dan kan ‘een andere wereld’, die van heldere waarneming voor je open gaan. Er zijn verschillende vormen en stadia van Samadhi die allemaal een andere functie hebben en een andere gewaarwording teweegbrengen. Dit komt door de schommeling van energie (dynamiek tussen yin en yang) hoe subtiel ook. Het doel is dan ook niet om een prettige ervaring gewaar te worden maar het doel is om op de verschillende bewustzijnslagen te zuiveren.
Samyama – lichtkracht
Dharana – concentratie
Dhyana – meditatie
Samadhi – contemplatie
Samyama is een bewustzijnstoestand waar tegelijkertijd sprake is van concentratie, meditatie en contemplatie.
Eenwording. Het zijn verschillende fazen in een mentaal proces. Ideaal wanneer je les geeft, als coach of als begeleider in trainingen en workshops. Je functioneert vanuit een goede doorstroming waardoor alles als het ware vanzelf gaat in afstemming met de groep of de ander. Je ego is daarbij op geen enkele manier in het geding. Je functioneert vanuit lichtkracht. Patanjali weidt veel Sutras aan Samyama en geeft zo aan waar je zoal Samyama op kunt verrichten. Het gaat steeds over eenwording met…
Kwadrant rechtsonder: Zuid – Oost
Dharana – concentratie
Svadistana Chakra – heiligbeen
Svadistana betekent: eigen verblijfplaats. Sva = zelf, het werkingsgebied bevindt zich in de onderbuik.
Sociale contacten en het spelelement worden aan deze chakra toegeschreven, zo wordt ook het zinnelijk deel van de seksualiteit, de erotiek aangestuurd door de energie op dit niveau. Het waterelement zorgt voor het vloeiende voor de beweeglijkheid. Stromen, bewegen, meegaan, opwinding, verlangen. Verlangen is de brandstof om het leven te kunnen spelen in verbinding met de ander. Water is moeilijk te begrenzen. Zo ook, die emoties en gevoelens, die in de onderbuik worden gevoeld. Voortdurend worden we blootgesteld aan verleidingen. Als je van de buitenwereld met zijn vele prikkels wilt onthechten, is concentratie een must om je niet van je doel te laten afleiden.
Kwadrant rechtsboven: Noord – Oost
Dhyana – meditatie
Ajna Chakra – voorhoofd
De Ajna chakra wordt niet voor niets commando centrum of regelkamer genoemd. Vanuit deze Chakra in het hoofd, waar je hersenen zetelen, worden al jouw zintuigen en handelingen bestuurd. Ajna is de zetel van je gedachten. Alleen jijzelf kunt bepalen waar jij je gedachten naar toe laat reizen. Of je je zintuigen richt naar de buitenwereld of naar de binnenwereld. Elk individu zit aan zijn eigen mentale stuur.
Zo wordt gezegd dat dit de eerste chakra is waar aandacht aan besteedt zou moeten worden. Pas wanneer daarna alle onderliggende chakra’s in harmonie zijn, kun je functioneren vanuit de keelchakra. Via je keelcentrum je uitdrukken waardoor het mogelijk is om vanuit zielenwerkzaamheid te scheppen. Je probeert van de buitenwereld te onthechten door je gaandeweg steeds meer te focussen op de binnenwereld. Doordat de onrust in je hoofd minder wordt door meditatietraining, zie je ook sneller wanneer je je identificeert met allerlei gedachten en oordelen.
Eer dat standvastigheid in meditatie is bereikt, zal je in de beoefening vaak switchen tussen concentratie en meditatie. De momenten van meditatie zullen steeds langer worden. Maar op het moment, dat je je realiseert dat er een moment van meditatie was, ben je er al uit en is er sprake van concentratie. Door meditatie groeit ook het onderscheidingsvermogen oftewel Viveka Khyati (besef van het verschil tussen Zelf en niet-Zelf).
Raja Yoga – ahimsa / geweldloosheid
Ahimsa– niet schaden
Zowel jezelf als de ander en het andere niet schaden. De weg naar geweldloosheid is wijsheid leren leven.
Sutra Patanjali II-35: Als men stevig gegrondvest is in geweldloosheid is er het opgeven van alle vijandigheid in zijn/haar bijzijn.
Deze Sutra over geweldloosheid is naar men zegt zo’n 2600 jaar geleden opgetekend door Patanjali de grondlegger van Raja Yoga en is nog steeds een actueel thema. Ahimsa is het eerste van de tien thema’s die met ethiek te maken hebben. Hoe verhoud jij je als mens tot jezelf en daarmee tot de ander of het andere.
Dit diagram is geïnspireerd door de oorspronkelijke Sutra en wordt de poging ondernomen om verschillende ‘lagen’ in beeld te brengen. Uitgangspunt daarbij was de vraag wat een grondhouding van ‘geweldloos zijn’ betekent voor iemand die leeft in deze tijd. Ook is getracht een oefenweg aan te reiken om bewust te worden hoe je kunt voorkomen dat je schade toebrengt.
Dit diagram bestaat uit vier driehoeken. In elke driehoek is een ander thema met betrekking tot Ahimsa uitgewerkt. Voor het juiste begrip is de volgorde van de verschillende fases, per positie, genummerd van 1 tot 3. Hieronder wordt nu stapsgewijs uitgelegd hoe je dit diagram kunt lezen en verstaan.
Driehoek met de punt omhoog
Deze driehoek geeft een oefenweg aan om tot de grondhouding te komen van iemand die geweldloos is. De in wijsheid doorleefde grondhouding wordt weergegeven in de nummers 3.
1. vriendelijk
2. warmhartig
3. zachtmoedig Zijn
1. betrokken
2. medeleven
3. mededogen Zijn
1. hartelijk
2. liefdevol
3. liefde Zijn
Het kan een uitdaging zijn om middels deze begrippen bewust te worden hoe jij, door jezelf te bevragen, in het dagelijkse leven staat met betrekking tot deze thema’s. Hoe treed je de ander tegemoet? Is je vriendelijkheid echt? Wat is het verschil tussen beleefd zijn en vriendelijk zijn. Ben je echt betrokken, warmhartig en medelevend? Wat is het verschil tussen medeleven en medelijden? Wat is het verschil tussen betrokken zijn, medeleven en mededogen?
Driehoek met de punt omlaag
Geweld en geweldloosheid komen tot uitdrukking in gedachten, in woorden en in handelingen. Deze driehoek probeert weer te geven wat gewenst is om tot de juiste gedachte, het juiste woord en de juiste daad te komen met betrekking tot de wereld waarin we leven (de nummers 3).
1. samenbrengen
2. samenhang
3. juiste gedachte
1. zielenklank
2. samenklank
3. juiste woord
1. samenspel
2. samenvallen
3. juiste daad
Juiste gedachte
Om tot de juiste gedachte (3) te komen zal je éénpuntig moeten worden. Je focussen. Je zult dan steeds meer in staat zijn om vanuit verschillende invalshoeken de essentie samen te brengen (1) om de samenhang (2) tussen het een en het ander te zien/ervaren. Zo ontwikkel je steeds meer onderscheidingsvermogen (rechts in het diagram) . Er zal dan geen sprake meer zijn van antipathie of sympathie en van oordelen of veroordelen, welke gevoed worden door gedachten en die gezien kunnen worden als vormen van geweld. Ook al zijn gedachten onzichtbaar, op een zeer subtiele wijze leiden ze ons vaak naar ongewenste woorden en of handelingen. Bij geweldloosheid zullen er geen afscheidende gedachten meer zijn.
Juiste woord
Ieder heeft zijn eigen klank zijn eigen grondtoon (1). Dat is je onontkoombare basis, die jou als individu vormt tot wie je in essentie bent. Wanneer je ondeelbaar jezelf bent, zal je je niet identificeren met een ander of met wat dan ook, je kunt dan op een geweldloze manier in dialoog samenklinken (2) met de ander. Er zal dan geen discussie en strijd zijn. Wanneer je geweldloos bent, zal je de juiste woorden op het juiste moment weten te spreken. Of weten te zwijgen.
Juiste daad
Om tot de juiste handeling te komen (3) zal je je moeten verbinden met het andere of de ander. Wanneer je in afstemming bent met de ander op basis van gelijkwaardigheid zal er vanzelf een samenspel (1) ontstaan en val je met het andere of de ander samen (2). Dan is er alleen nog maar het handelen. De ‘poppetjes’ zijn als het ware van het toneel verdwenen.
Driehoek met de punt rechts
Deze driehoek reikt een oefenweg aan. Een Ik-besluit (punt rechts) vraagt om onderscheidingsvermogen te ontwikkelen en speelt hierbij dan ook een belangrijke rol.
1. verdedigen
2. afstemmen
3. uitwisselen
1. vermijden
2. ont-moeten
3. verbinden
Soms is het nodig om je te verdedigen (1) om geen geweld op jezelf toe te laten of om een situatie te vermijden (1) omdat het geweld wat op jou afkomt te heftig is om er, op een voor jouw geweldloze manier, mee om te gaan.
Het is wel belangrijk dat je dat doet vanuit een Ik-besluit. Dat je niet zomaar ‘wegloopt’ of ‘vlucht’ maar dat je beseft dat het verstandiger kan zijn om een situatie te vermijden (1).Dat kan helpen om je geen slachtoffer te voelen en te beseffen dat je een eigen wil hebt. Je realiseren dat je (vaak) echt een keuze hebt.
Niet alle geweld is voor jou bedoeld. Oefenen om je te ont-moeten en om je niet te bemoeien met iets dat niet voor jou bedoeld is. Ook hoef je niet altijd de held te zijn. Je zou kunnen proberen om eens een week lang goed rond te kijken wat volgens jouw normen en waarden geweld zou kunnen zijn en dan beslissen om dat te vermijden, erop vertrouwende dat als het voor jou is bedoeld, dat het dan wel weer terugkomt. Je kunt dan alsnog beslissen wat er mee te doen. Het schept wat ruimte.
Een volgende stap kan zijn dat het een uitdaging wordt om je af te stemmen (2) op de ander of op datgene wat op je pad komt en je als geweld ervaart. Dan ga je van ont-moeten naar ontmoeten (2).
Op het moment dat je onder invloed staat van je egoïteit zal je misschien snel weer vervallen in verdedigen (1).
Zo kan oefenen in discussies ook wel aardig zijn. Of je weerstaat de verleiding om mee te doen of je probeert echt in dialoog met iemand te gaan. Ook in een dialoog zijn de verschillende standpunten uit te leggen zonder dat er een ego-geladen strijd ontstaat van welles-nietes.
Pas wanneer jij je vrij kunt afstemmen (2) op de ander kan je de ander echt ontmoeten (2) en tot een zuivere verbindende uitwisseling (3) komen in gedachten, in woorden en in handelingen.
Zichzelf overstijgend, zichzelf blijvend op basis van on-voorwaardelijkheid en gelijkwaardigheid. (midden)
Driehoek met de punt links
Deze driehoek toont een methode, die kan helpen op het pad van geweldloosheid.
Patanjali toont ons hoe we tot transformatie kunnen komen door middel van de drie Parinama’s.
In zijn Sutras komt het niet specifiek aan de orde met betrekking tot geweldloosheid. Telkens wanneer je iets tot op het bot hebt durven doorleven, wanneer je ten diepste voelt dat jouw ervaring je innerlijk rijker heeft gemaakt, is de kans groot dat je in je persoonlijke ontwikkeling een transformatie heb doorgemaakt. Niets is meer als ooit daarvoor. Nooit is dat ene nog hetzelfde.
Bij geweldloosheid zou je, als oefening, die drie stappen kunnen inzetten en zal uit het gevolg blijken in hoeverre je in ‘geweldloos zijn‘ bent geslaagd.
Alles hangt af van de mate van jouw bewustzijnsontwikkeling, in hoeverre je in staat bent vanuit zielenwerkzaamheid te ‘handelen’ en je ego-ikje te vergeten. Eén spat angst, stoerheid of ego, hoe onbewust ook, kan roet in het eten gooien als je je begeeft in een geweldssituatie.
De mate van realisatie van de laatste drie stappen van het achtvoudig pad; dharana (concentratie), dhyana (meditatie) en samadhi (eenwording) zijn bepalend voor succes.
SamadhiParinama
Je focust je op dát wat zich voordoet.
EkagrataParinama
Je blijft gefocust op dát wat zich voordoet.
NirodhaParinama
Op het moment dat je één bent geworden en samenvalt met dát wat zich voordoet kan er een verandering, een transformatie plaatsvinden. Je denkt, zegt, doet of laat datgene wat op dat moment nodig is.
Een transformatie-moment kan gezien worden als een moment van verlichting (links).
Een geweldloos mens zal deze drie Parinama’s die tot geweldloosheid kunnen leiden als vanzelf vanuit wijsheid volgen.
Midden
Wanneer je ‘geweldloos zijn’ leeft, ben je onvoorwaardelijke liefde en kun je in gelijkwaardigheid naar de ander of het andere toe bij jezelf blijven door het overstijgen van je ego-ikje.
Het resultaat van deze beoefening, dat er geen vijandigheid meer hoeft te zijn in jouw bijzijn, is een hoopvolle gedachte, voor zover Patanjali dit in zijn Sutra op deze manier heeft bedoeld. In de hoop dat we geweldloos met zijn Sutra zijn om gegaan.
Raja Yoga – Klesas
Wanneer je je verbindt met datgene wat, als actueel fenomeen, jou toevalt in het leven, kun je je licht leven van hart tot hart en kun je het licht koesteren dat jou dient. Onderscheidingsvermogen helpt je om met jezelf samen te vallen en de innerlijke vrijheid te omarmen, ten einde jouw diepste wensen te realiseren.
Fixatie in het diagram (rood) verstaan we als een puntige hoofdzaak en vastklampen in het dynagram (blauw) geeft een proces weer. Daardoor kun je de weg ook weer terug gaan.
Door dat waar je je aan vastklampt, los te laten, af te stoten, kun je de weg van omkering gaan bewandelen.
Gevolgen van vastklampen is angst, angst voor de dood, angst om het leven te laten. Dit alles komt, omdat je je diepste wens niet respecteert. Je diepste wens realiseren om te Zijn en te accepteren wie je bent; dat kent geen angst of vastklampen aan wat dan ook.
Wanneer je je verbindt met het feitelijk fenomeen dat je pad kruist, dan impliceert dit een onvoorwaardelijke Zijnstoestand in alles wat zich aandient (je toevalt in het leven)
De weg terug is dan ook om alles waar je je aan vastklampt (clinging) en je niet (meer) dient af te stoten (repulsing) om samen te vallen met jezelf. Alleen dan valt alle identificatie weg en kun je je innerlijke vrijheid omarmen.
Zo houden identificatie en fixatie elkaar in stand. Ze houden elkaar gevangen, hetgeen de polaire as laat zien als een en-en as. Identificeren (identifying) is procesmatig en laat de mogelijkheid open nog te kiezen waar je je mee identificeert (identification). Als je je al wil identificeren dan is het enige waar je je mee zou moeten identificeren, je innerlijk licht, leef je licht en val samen met jezelf.
Wanneer je leeft in connectie met de buitenwereld van hart tot hart dan krijgen fixatie en identificatie geen kans je gevangen te houden in onwetendheid, hetgeen de grondoorzaak is.
Al het andere dan je ‘eigen licht’, waar je je mee identificeert, werkt egoïsme in de hand. Egoïsme is het gevolg van een identificatie met dat wat je niet bent. Het is een afgescheiden zijn van dat wat je in essentie bent. Asmitā wordt dan meestal ook vertaald als egoïsme. Een afgescheiden zelf.
Rāga, aantrekken (attracting) wordt ook vaak vertaald als hechten.
Er zijn vele ‘kleuren licht’ waar we mee in aanraking komen, die verleidelijk zijn en die aan ons trekken. Rāga is het gevolg van identificeren. Rāga is het verlangen, het hunkeren, het is de aantrekkelijkheid van begeerte.
Het dient niet het licht in jou, maar staat ten dienste van je ego-ikje. Leef je licht en leef van hart tot hart en koester het licht dat je dient.
Driehoek: fixatie-aantrekkingskracht-afstoten
Fixatie houdt ons gevangen in de dualiteit, in onwetendheid, met name door al die verschijnselen, die voortkomen uit het identificeren en aangetrokken worden door alle kleur, alle verleidingen die ons niet dienen.
De horizontaal, de duale as, laat de kracht van aantrekking en afstoting zien.
Rechterkant gram
Dveṣha, afstoten (repulsing). Je keert je van jezelf af.
Het is belangrijk om onderscheidingsvermogen te ontwikkelen, zodat je gaat zien, hoe je jezelf gevangen houdt, in de dualiteit tussen het aantrekkingsproces en het afstotingsproces (en de kracht van aantrekken en afstoten).
Onderscheid leren maken, tussen wat jou wel dient en niet dient, om samen te kunnen vallen met jezelf. Wanneer je niet krijgt wat je begeert (Rāga), waar je je mee identificeert (Asmitā) en waar je je aan hecht (Rāga), ga je je van jezelf afkeren (Dveṣha). Vanuit afgescheidenheid word je boos (Dveṣha), word je angstig (Abhiniveśah), om datgene waar je aan gehecht bent, te verliezen. Je bent je innerlijke vrijheid kwijt.
Driehoek: identificatie-afstoten-vastklampen
Identificatie houdt ons gevangen in de dualiteit, in onwetendheid, met name door al die verschijnselen, die voortkomen uit je afkeren van dat wat er toe doet en je vast blijven klampen vanuit angst, om te verliezen.
In de meest verdichtende vorm is het angst voor de dood. Het is een natuurlijke drang van de mens om te leven, maar angst om het leven te laten, wordt gezien als de meest verdichte vorm, die nauw verwant is aan onwetendheid.
De duale as laat de kracht van aantrekking en afstoting zien en vormt met identificatie een driehoek.
Linkerkant gram
Wanneer je je identificeert en je daaraan vastklampt, kun je niet meer open staan om je als nieuw (oost) te committeren aan datgene wat je als actueel fenomeen wordt aangereikt.
De duale kracht van aantrekking en afstoting houdt dit in stand.
Mooie spiegelingen:
Fixatie – verbind alle harten
Identificatie – omarm je innerlijke vrijheid
Aantrekkingskracht – ontwikkel onderscheidingsvermogen
Afstoten – committeer je aan het actuele fenomeen
Samengevat
De weg van onwetendheid naar vastklampen en de weg van omkering.
Wanneer je je vanuit onwetendheid identificeert met dat wat je niet bent en niet leeft vanuit je hart zal je aangetrokken worden tot dat wat je niet wezenlijk dient. Wanneer het aan onderscheidingsvermogen ontbreekt, zal je niet merken, dat je je afgekeerd hebt van je Zelf en dat waar je je aan vastklampt illusie is en je leidt naar angst. Je bent je innerlijke vrijheid kwijt.
Om deze cirkel van lijden te doorbreken, adviseert Patañjali (grondlegger van Raja Yoga) in zijn Sutras, de weg van omkering.
Om het vastklampen op te heffen, zal je je moeten ontdoen (afstoten, afkeren) van datgene wat je belemmert, om weer samen te vallen met jezelf en zo je licht te kunnen leven.
Onderscheidingsvermogen ontwikkelen, zal je helpen te zien waaraan je gehecht bent, waardoor je aangetrokken wordt en wat je wel en niet dient.
Wanneer je leeft vanuit je hart en door onderscheidingsvermogen (Viveka-Khyati) ziet en weet, waar je je mee identificeert, kom je los van onwetendheid en kun je je werkelijk verbinden met dat wat je te doen staat (Dharma), met het actuele fenomeen dat je pad kruist en of toevalt.
Raja Yoga – onrust in het denken
Wat zijn belemmeringen en symptomen van onrust en verwarring in het denken en hoe creëren we een vredige binnenwereld zodat die belemmeringen uitdagingen worden?
Patanjali, de grondlegger van Raja Yoga, vatte de gehele Yoga samen in 195 Sutra’s. Een Sutra is de essentie van een wijsheid in een vers of spreuk weergegeven. In twee Sutra’s noemt hij negen belemmeringen en vier symptomen die een vredig en rustig denken in de weg staan, in het bijzonder om tot meditatie te komen om vervolgens in meerdere Sutra’s dieper in te gaan op de scholingsweg voor hen die het volledige Raja Yoga pad volgen.
Wij hebben ons door de twee Sutra’s laten inspireren en doen op deze plek een voorzichtige poging om de negen belemmeringen en de vier symptomen in beeld te brengen en naar de huidige tijd te interpreteren, naar de hectiek van alle dag en hebben ons daarbij niet specifiek gericht op meditatie.
Onderaan deze pagina vind je twee verschillende vertalingen van de betreffende Sutra’s.
Geen enkel begrip in deze ster staat in zijn hoedanigheid als belemmering of symptoom op zichzelf. Door hiervan bewust te zijn, door open te staan voor zelfonderzoek kan het begin worden gemaakt om tot meer rust te komen. Daarvoor is het van belang dat je ook zelf kritiserend durft te zijn, zelf reflecterend, zelfsturend en zelfregulerend. Het leven ordenen, weten en doen wat er gedaan wil worden, is de basis om je ideaal te leven.
In de onderstaande volgorde wordt uitgelegd hoe je deze 12-puntige ster kunt lezen en verstaan.
1. Vanuit het midden via het vierkant naar de cirkel aan de buitenrand
2. De verticale as en de wisselwerking tussen Noord en Zuid
3. De horizontale as en de wisselwerking tussen Oost en West
4. Rondom het diagram de uitdagingen per positie
5. twee driehoeken op de verticale as
6. twee driehoeken op de horizontale as
Het midden
Belemmeringen
Geestelijke pijn
Lichamelijke pijn
Ziele pijn
Het midden geeft het thema aan van de 12-puntige ster en omvat in essentie de kern van de titel op het diagram. Het kernwoord ‘belemmeringen’ zegt iets over de begrippen die er dicht omheen staan. Je kunt dit midden dan ook lezen als: Welke belemmeringen in ons denken confronteren ons met geestelijke, lichamelijke en ziele pijn.
Vierkant om het midden
Je leven ordenen
Weten wat gedaan wil worden
Doen wat gedaan wil worden
Je ideaal leven
Deze begrippen in dit vierkant laten de grote lijnen zien wat nodig is om pijn van welke aard dan ook zo veel mogelijk te voorkomen.
Grote cirkel
Aandacht voor levenszin
Aandacht voor levenshouding
Aandacht voor levensrealisme
Aandacht voor levensdoel
In deze cirkel komen grote levensthema’s aan de orde waar je niet omheen kunt als je de weg naar binnen gaat en streeft naar een vredig innerlijk leven.
De uitdagingen rondom de ster
Hier worden stapsgewijs per positie 2 tools aangereikt als uitdagingen om te komen tot stap 3 en vrij te worden van de belemmeringen en onrust in het denken die verantwoordelijk zijn voor lichamelijke, geestelijke en ziele pijn met al hun symptomen. Per positie zal daar verder op worden ingegaan.
De verticale as en de wisselwerking tussen Noord en Zuid
De verticale as ook wel de polaire as genoemd. Van boven naar beneden:
Uitdaging: acceptatie
Smart
Aandacht voor levensrealiteit
Weten wat gedaan wil worden
Geestelijke pijn
Belemmeringen
Lichamelijke pijn
Doen wat gedaan wil worden
Aandacht voor levenszin
Wanhoop
Uitdaging: geduld
Geduld en acceptatie staan niet voor niets tegenover elkaar. Ze kunnen niet zonder elkaar. Het leven is niet te sturen, vandaar dat je aandacht moet besteden aan jouw levens realiteit. Dat wat je meemaakt, heb je maar tot op zekere hoogte in de hand. Hoe je omgaat met dat wat jouw levenspad kruist, vraagt dus om een keuze te maken. Die keuze heeft ook te maken met waar je zin in hebt, al of niet zin in het leven, levenszin. Wanneer je niet in staat bent tot acceptatie van jouw levensrealiteit en niet het geduld kan opbrengen om je levenszin op te sporen, kunnen de symptomen hinderlijk worden, met als gevolg mentale en lichamelijke pijn. Wat betreft die geestelijke pijn is hier gekozen voor het begrip smart om het verdriet, gepieker en/of koortsachtige mentale, onrustige activiteit of verwarring tot uitdrukking te brengen. Wanhoop kan uiteindelijk het gevolg zijn. Diep in de put zitten en geen uitweg meer zien. Niet meer weten wat te doen of te laten, niet meer weten wat er ten diepste gewild of gevoeld wordt. Je bent dan je levenszin kwijt.
Een onderzoekende houding naar jezelf en aandacht voor de zin van je leven of hoe je in de realiteit van jouw leven staat, kan je helpen te voorkomen dat je lichamelijke en geestelijke pijn krijgt. Een soepele geest en een soepel lichaam zorgen voor een stevige ruggengraat. Rechtop en krachtig met beide voeten op de grond tussen hemel en aarde. Tussen boven en onderpool oftewel tussen Noord en Zuid in dit diagram met betrekking tot je levenszin en je levensrealiteit.
Horizontale as en de wisselwerking tussen Oost en West
De horizontale as wordt in systeem dynamiek de duale as genoemd. Het laat de wisselwerking zien tussen binnen en buiten. Hoe verhouden we ons in onze levenshouding tot de buitenwereld en de binnenwereld. Een vrij in en uitademen, anders kan het ons enorm benauwen. Een vrije wisselwerking tussen jou en de ander en het andere vraagt veel van lichaam en geest. Het vraagt als levenshouding steeds om je opnieuw ertoe te leren verhouden.
Uitdaging: afstemmen
Benauwenis
Aandacht voor levenshouding
Je leven ordenen
Belemmeringen
Je ideaal leven
Aandacht voor je levensdoel
Nervositeit
Uitdaging: ontspannen
In het dagelijks leven is er altijd beweging. Dat is inherent aan de dualiteit waar we non stop mee te maken hebben. Je op jezelf en op de buitenwereld afstemmen is dan ook een voortdurend proces. En zo kan het een bewuste uitdaging worden om je op de juiste manier te leren verhouden tussen inspannen en ontspannen. Voor niets gaat de zon op maar wil je licht en vrede in jezelf dan moet je zelf aan de slag. En dat zal best iets kosten.
Wanneer er geen goede wisselwerking is tussen jezelf en de ander, het andere, krijg je ademhalingsproblemen. Het rustige ademritme is een graadmeter voor het evenwicht tussen in en uit, tussen binnen en buiten. Wanneer dat evenwicht is verstoord, word je nerveus, wat meteen in je ademritme merkbaar is.
Ordening brengen in het leven van alledag vraagt enerzijds om een realistische kijk op jouw levensomstandigheden en anderzijds voeling te houden met jouw levenszin. Stem jij je buitenwereld, de realiteit van je leven, voldoende af op jouw binnenwereld, de zin van je leven? Welke belemmeringen, zowel binnen als buiten, kom je tegen, die jouw levensritme verstoren? Bij ordening schoon je op. Je neemt afscheid van de dingen of omstandigheden die je niet meer dienen. Afstand doen van datgene wat onrust in je denken in stand houdt en daarmee je ademritme verstoort. Hier aandacht aan schenken geeft innerlijke ruimte en haalt de benauwenis en nervositeit weg waardoor je in een meer ontspannen sfeer komt. Dit zal er toe bijdragen dat je realistische levensdoelen kunt gaan stellen, die bij jou passen waardoor je naar jouw ideaal kunt gaan leven in afstemming met jouw diepste zijn.
Basisdriehoek met de punt omhoog
Prikkelzucht
Illusie
Smart
Doen wat gedaan wil worden
Prikkelzucht
In het dagelijks leven worden we voortdurend gewenst of ongewenst blootgesteld aan prikkels en triggers, die vaak onbewust het inwendige kunnen beroeren, waarop we niet vrij en bewust op kunnen reageren. We worden door de media overspoeld door informatie en worden geacht overal een mening over te hebben. Onze verhouding tot de buitenwereld is grotendeels gedigitaliseerd. Alles gaat sneller, we nemen onvoldoende tijd om ons te bezinnen of alle informatie ordelijk te verwerken. We hebben geen geld meer in de portemonnee en door mooie reclames laten we ons verleiden tot allerlei aankopen. Door één muisklik lijkt alles binnen handbereik, zowel qua informatie als qua goederen. We bevinden ons in een wegwerpmaatschappij waarin onze begeerte naar materiele en immateriële zaken voortdurend aangewakkerd wordt, want de economie moet draaiend blijven. De zucht naar sneller, mooier en meer wordt in stand gehouden. We zijn steeds bereikbaar via sociale media en de mobiele telefoon, waardoor we in ons hoofd maar niet tot rust komen. Dit lijkt het nieuwe normaal te zijn geworden.
Uitdaging:
1. Bij jezelf blijven
Bij een bepaalde zucht naar een prikkel, gaat je aandacht vaak onbewust naar die bewuste prikkel. Het hangt er vanaf voor welke prikkels je gevoelig bent, dat bepaalt mede de aard van de prikkelzucht. Afhankelijk van een specifieke zucht naar een prikkel, bepaal je welke maatregelen je moet treffen om bij jezelf te blijven en je niet te laten meevoeren met die bewuste prikkel. Het is vaak niet zo eenvoudig om die zucht de baas te worden. Een bepaalde zucht grenst aan een mindere of grotere verslaving. Je zult eerst moeten onderzoeken wat er onder die prikkelzucht schuil gaat, vooraleer je geconcentreerd eraan werkend, die zucht de baas kan worden en dus bij je zelf kan blijven.
2. Onbewogenheid ontwikkelen
Hiermee wordt bedoeld dat je niet overal in mee hoeft te gaan of overal een mening over hoeft te hebben. Het zou een uitdaging kunnen zijn om eens een tijd onbereikbaar te zijn of om niet meteen te kopen wat je zou willen hebben en accepteren dat niet alles maakbaar is of van een leien dakje gaat.
3. Duidelijk willen.
Met duidelijk willen wordt hier wilskracht bedoeld. Zorgen dat je duidelijk krijgt wat je wel en niet wilt. Het ontwikkelen van innerlijke kracht zodat je vanuit kracht beslissingen kunt nemen waardoor je bijvoorbeeld zelf bepaald aan welke prikkels je wordt blootgesteld en aan welke niet. Wat dient je wel en wat niet. Ook hier spreekt de levenszin een rol van betekenis.
Illusie
Illusie komt voort uit een gebrek aan onderscheidingsvermogen. Wanneer we het vele nieuws en alle prikkels van de dag ongefilterd tot ons nemen, wordt het steeds moeilijker om te onderscheiden wat echt en wat nep is. Door de vele prikkels en onze toenemende prikkelzucht van niets willen missen, wordt het steeds moeilijker om ons over te geven aan meditatieve momenten, die voor de broodnodige rust in het hoofd zorgen.
Uitdaging:
1. Onderscheidingsvermogen ontwikkelen
Niet alles klakkeloos aannemen wat je voorgespiegeld krijgt en je niet met alles en iedereen identificeren. Zoals de Boeddha zei: doorgrond eerst alles zelf….
2. Juist waarnemen
Kijken naar de feiten. Wat doet zich werkelijk voor in de realiteit van jouw leven hier en nu?
3. Zuiver voelen
Hoe meer onderscheidingsvermogen je hebt ontwikkeld, hoe zuiverder je voelsprieten worden. Illusie laat je kijken en voelen door een gekleurde bril. Het geeft een vertekend beeld wat je zelf niet altijd in de gaten hebt.
Smart
Wanneer je toegeeft aan alle prikkels en prikkelzucht, jaag je een illusie na, geraak je ver van jouw dagelijkse levensrealiteit. Dan is de kans groot dat je vervreemdt van je eigen wilskracht en wegraakt van het zuivere voelen en waarnemen. Het onderscheid tussen mijn en dein vervaagt door identificatie. Het gevolg is verwarring in het denken omdat je niet meer weet wat echt en wat onecht is. Verdriet, mentale pijn en onzekerheid zullen zegevieren.
Uitdaging:
Wanneer je op de juiste manier leert waarnemen en aandacht krijgt voor jouw levensrealiteit, zal je die het hoofd kunnen bieden, zodat je vanuit je buikgevoel, je levenszin en je wilskracht gaat doen wat er gedaan wil worden. Vanuit een diepe acceptatie en innerlijk voelen, weten dat dit bij jou past en zal de onrust geen overhand krijgen in je hoofd.
Basisdriehoek met de punt omlaag
Vertwijfeld
Ontkoppeld
Wanhoop
Weten wat gedaan wil worden
Vertwijfeld
Er is niets mis mee wanneer je opgezette tijden twijfelt. Het brengt je naar binnen met de vraag of je de goede keuze maakt voor wat dan ook. Het kan je weghouden van impulsieve beslissingen en van prikkelzucht. Het wordt pas een belemmering die een ongewenste invloed heeft wanneer je in de twijfelfase blijft hangen. Dan wordt het al snel een mentale last. Zal ik wel of zal ik niet. Zal ik dit of zal ik dat. De onrust van dualiteit in je hoofd brengt geestelijke pijn en zal uiteindelijk ook fysiek te voelen zijn.
Uitdaging:
1. Afweging maken
Wanneer je twijfelt, is het een eerste stap om een juiste afweging te maken en te onderzoeken waarom je voor het een of voor het ander zou kiezen. Ook kan de vraag aan de orde zijn of het nodig is om voor het een of voor het ander te kiezen?
2. Kiezen
Geduld hebben of acceptatie van datgene wat zich op dat moment voordoet, is ook een keuze die je kunt maken, waardoor je een thema los kunt laten met al zijn mogelijke geestelijke belasting. Wanneer het wenselijk is, dat je tot een keuze komt en je hebt de juiste afweging gemaakt, is het belangrijk voor de geestelijke en ziele gemoedsrust om dan ook te kiezen en daarmee vooral ook de consequentie van je keuze te accepteren.
3. Passend handelen
Wanneer de juiste afweging is gemaakt en er gekozen is, kun je er ook op vertrouwen dat je er passend naar kunt handelen. Dat zal rust brengen in het hoofd.
Ontkoppeld
Wanneer je niet elke keer opnieuw bewust de juiste keuze maakt voor datgene wat specifiek bij jou past of daar niet voor gaat staan, dan raak je jezelf kwijt. Je raakt afgescheiden van jouw diepste zijn. Er vindt als het ware een ontkoppeling, een scheiding plaats tussen ziel, geest en lichaam. Je gaat je mogelijk identificeren met de onrust en verwarring in je hoofd, die de boel bij elkaar wil houden.
Uitdaging:
1. Volhouden
Wanneer je de weg bergopwaarts gaat, weg van onrust in je denken, vertwijfeling en van geestelijke en lichamelijke pijn is het belangrijk dat je vol vertrouwen volhoudt. Iets dat misschien al langer een ongewenst patroon in je denken is kan niet van het ene op het andere moment zijn opgelost.
2. Meditatie
Beoefening van meditatie kan je helpen om je in stilte te zuiveren van de onrust en vertwijfeling in je hoofd. Het zal rust brengen. Een veilige manier van oefenen, is om je op de ademhaling te richten, waardoor je weer contact krijgt met je eigen ademritme en je lichaam waardoor het in je hoofd ook weer rustiger wordt.
3. Helder denken
Wanneer het in je hoofd rustiger wordt, zal het daar lichter worden qua gewicht en qua helderheid. Je zult helder kunnen denken en de juiste keuzes kunnen maken van wat wel en wat niet bij jou past.
Wanhoop
Wanneer je vast blijft zitten in vertwijfeling en je kunt maar niet doordringen tot wie je echt bent, kan je dat tot wanhoop brengen.
Uitdaging:
Bewust worden van je levensrealiteit en geduldig gaan oefenen om vertwijfeling te boven te komen, zal je brengen naar helderheid, waardoor je weer, in verbinding met je zelf, komt te weten wat jouw levenszin is, waar je blij van wordt en wat door jou heen gedaan wil worden. Lopen in de natuur is ook een uitstekende bezigheid om in stilte weer in verbinding te komen met jezelf.
Driehoek met de punt op West
Apathisch
Lusteloos
Benauwenis
Uitdaging: afstemmen
Je ideaal leven
Apathisch
Sociale media, voortdurend bezig zijn met onze mobieltjes kan een voedingsbodem zijn voor apathisch gedrag. De hele dag ‘hangen’ met de mobiel is geen onbekend beeld meer. Op die manier hoeven we niet meer te doen dan te consumeren wat anderen ons zo graag voordoen hoe het ‘moet’ of hoe het gewenst is, anders hoor je er niet bij. Wanneer je daarin gaat geloven dat dat ook voor jou bedoeld is (illusie) of dat dit de waarheid is die geleefd wil worden, kan je zelfvertrouwen worden aangetast. Ook dit brengt weer een mentale verdichting met zich mee en kom je niet meer tot een meebewegen vanuit jezelf of kan je onzeker worden in jouw handelen. Je weet daardoor misschien niet meer waar je goed in bent of wat jouw talenten zijn, omdat je je spiegelt aan dat wat je via sociale media of door je omgeving wordt voorgespiegeld. Zo creëer je zelf een onrealistisch zelfbeeld wat je niet kunt waarmaken en waardoor je steeds meer verdicht en je jezelf terugtrekt in een digitale wereld.
Uitdaging:
1. Doen waar je goed in bent
Om een eventuele ongewenste cirkel te doorbreken zou je je vooral kunnen gaan richten op iets waar je goed in bent en waarbij je de lat niet te hoog legt en niet probeert te evenaren wat je krijgt voorgespiegeld.
2. Zelfvertrouwen ontwikkelen
Gaandeweg kan hierdoor je zelfvertrouwen terugkomen en in je gronden.
3. Meebewegen
Vanuit zelfvertrouwen kan je gemakkelijker meebewegen met dat wat op je pad komt, vooral ook omdat je door beoefening steeds beter weet waar je goed in bent en daar dan vol zelfvertrouwen op in kunt haken. De impuls van het gewilde willen zal sterker worden dan de apathie.
Lusteloos
Wanneer er geen gehoor wordt gegeven aan wat jouw levenspad met jouw talenten van jou vraagt, kan het zijn dat je lui en lusteloos wordt. Er kunnen natuurlijk meerdere verschillende oorzaken zijn. Misschien word je niet genoeg uitgedaagd of je vindt dat wat er van je wordt gevraagd, te ingewikkeld. Lusteloosheid kan leiden naar een gevoel van verdichting in het hoofd en dan kan de adem ook niet meer vrij in en uitstromen. De adem vraagt om levenslust.
Uitdaging:
1. Ik-besluit
Je bewust worden dat je er zelf iets aan kunt doen. Sterker nog, je bent de enige, die er daadwerkelijk iets aan kunt doen. Er is wel moed voor nodig om te willen veranderen. Je hoeft maar op te staan en te besluiten er alles aan te gaan doen om het ongewenste gemoed het hoofd te bieden.
2. Discipline
Als je eenmaal een ik-besluit hebt genomen, kan het noodzakelijk zijn om vanuit discipline elke keer weer heel bewust opnieuw een ik-besluit te nemen om te voorkomen dat oude gewoontes weer de overhand nemen.
3. Hartewens volgen
Gaandeweg zal je merken, dat door een krachtig besluit verlangen en levenslust meer grond in je levensrealiteit gaat krijgen, dat komt omdat je telkens opnieuw dat zaadje in de grond stopt. Je oefent steeds datgene te doen, waar je goed in bent zodat je steeds meer durft mee te bewegen, waardoor je gemakkelijker je hartewens kunt volgen, zodat lusteloosheid plaats gaat maken voor levenskracht.
Benauwenis
Wanneer een gebrek aan lusteloosheid en apathie zich voordoet, die een wissel trekken op levenskracht en wilskracht, zal dat duidelijk merkbaar zijn aan een verstoord fysiek en energetisch ademritme. Zwaar in en uitademen, zuchten en hijgen, zijn fysieke tekenen, dat de levensstroom niet in goede banen wordt geleid. Mede door apathie en lusteloosheid wordt de wereld om je heen steeds kleiner. Misschien wordt het grotendeels teruggebracht tot een klein digitaal of mentaal scherm. Uiteindelijk brengt het zowel fysieke als geestelijke pijn. Je mist de broodnodige ademruimte om je ideaal te leven. Je instelling en houding ten aanzien van je levensdoel spelen hierbij een rol.
Uitdaging:
Het goede nieuws is, zoals we al bij apathie en lusteloosheid in deze driehoek zagen, dat je er zelf veel aan kunt doen. Je zult je moeten trainen om je af te stemmen op de behoeftes van jouw binnenwereld, jouw unieke zijn om op een ontspannen manier naar buiten te kunnen treden (O). Afstemmen om je ideaal te leven en je levensdoel te realiseren.
Dat vraagt om levensrealiteit en levenszin op elkaar af te stemmen in een juiste levenshouding. Is jouw ideaal wel realistisch en haalbaar en in overeenstemming met je levenszin? Of krijg je het misschien letterlijk Spaans benauwd, omdat je wel voelt dat je dat ideaal wil leven, maar dat er allerlei hobbels te nemen zijn om dat eigen pad ook doelgericht te volgen? Om dit aan te gaan is het wenselijk dat je ordening in je levenshouding aanbrengt om uiteindelijk van de benauwenis, zowel fysiek als in je hoofd, verlost te worden, zodat de levensenergie weer vrij door en om je heen kan bewegen. Een samenspel tussen jou en de buitenwereld. Er zal ruimte komen in je hoofd, zodat je weet hoe jouw ideaal vorm gegeven kan worden. De wil om jezelf te veranderen wordt gevoed door moedig het hartsverlangen te volgen en al doende in je hoofd vrij te worden.
Driehoek met de punt op Oost
Instabiel
Achteloos
Nervositeit
Uitdaging: Ontspannen
Je leven ordenen
Achteloos
Wanneer je achteloos wordt, is dat een teken dat je niet gefocust bent. Niet gefocust op wat je te doen hebt of te laten. Bij achteloosheid is de kans groot dat je gedachten fladderen van hot naar her en in het ongunstigste geval word je er nerveus van. Dan wordt het vrije blije fladderen een onrustige siddering door heel je lijf omdat je de verbinding kwijtraakt met jezelf en met dat wat je doet. Misschien word je onzorgvuldig omdat er een gebrek aan ordening ontstaat. Het vrije fladderen is aantrekkelijk en verleidelijk in een wereld waar veel te kiezen is. De kans is aanwezig dat je je dan gaat identificeren met alle illusies waaraan je wordt blootgesteld.
Uitdaging:
1. Je hernemen
Hoe bewuster je bent, kun je je zelf ook steeds opnieuw hernemen, door een pas op de plaats te maken en je leven te overzien en waar nodig te herordenen.
2. Doelgericht blijven
Je doel gericht vasthouden vraagt concentratie en wanneer je dat nog niet kunt, het uitsluiten van stoorzenders. Naarmate je je zelf traint in het vasthouden van je concentratie, laat je je steeds minder afleiden. Zodra je je sterk kunt concentraten, blijf je doelgericht bij je aandacht voor hetgeen waar je mee bezig bent en kunnen stoorzenders zelfs buitengesloten worden.
3. Wakkere aandacht
Zoals gezegd, worden we steeds blootgesteld aan vele verleidingen, die de buitenwereld al dan niet digitaal voor ons in petto heeft. Wanneer je merkt dat je daar gevoelig voor bent en achteloos wordt omdat je meer ‘daar’ dan ‘hier’ bent, kan het helpen om je te trainen in wakkere aandacht. Doordat je telkens een stap naar achter doet, je niet mee laat sleuren door van alles en nog wat en doelgericht blijft wordt het vanzelf meer ontspannen in je hoofd en zal de nervositeit langzaamaan naar de achtergrond verdwijnen. Je wordt zekerder.
Instabiel
Het mag duidelijk zijn dat het beeld zoals geschetst bij achteloosheid er toe bij draagt dat je steeds instabieler wordt. Waar achteloosheid meer staat in relatie tot de buitenwereld, heeft instabiliteit op deze positie meer te maken met jou en je binnenwereld. Je mist het houvast met jouw diepste zijn. De verbinding met jezelf. Je zou het instabiel zijn een gevolg kunnen noemen van ontkoppeld zijn zoals de andere positie laat zien. Hier zie je ook weer dat geen enkele positie in dit gram op zichzelf staat. Alles staat in verbinding met elkaar.
Uitdaging:
1. Concentratie
Concentratie kan je helpen om stabieler te worden in lichaam en geest. Wanneer we ons op een slecht begaanbaar pad begeven is dat onrustiger lopen dan wanneer er geen enkele oneffenheid is. Die oneffenheden in een pad zou je kunnen vergelijken met de gedachteschommelingen, de onrust in ons hoofd. Toch is het gemakkelijker om ons te concentreren als we lopen op een dergelijk pad dan dat we ons concentreren in ons hoofd als we van hot naar her fladderen. Door concentratie, als aanzet tot meditatie, leer je zien aan welke verleidingen je gedachten steeds bloot staan, zodat je kunt oefenen om dat bij te sturen. Wanneer je handelt, zorgt concentratie ervoor dat je stabiliteit ontwikkelt in dat handelen.
2. Doorzetten
Het oude gezegde dat de geest zwak is, kun je stabiliseren door concentratie. Maar wanneer jij je moeilijk kunt concentreren, is het van belang om door te zetten ook al lijkt de onrust in je denken je steeds in te fluisteren dat het een onmogelijke opgave is. Wanneer je bewust gaat oefenen met concentratie zal het lijken dat je juist meer gedachten hebt dan anders. Het lijkt zo omdat je dan bewust gaat zien welke gedachten onterecht zoveel aandacht vragen. Door je in de concentratie te gaan richten op constructieve gedachten die je stabiliseren, zullen de ongewenste gedachten langzamerhand naar de achtergrond verdwijnen. Gedachten zijn net kinderen, wanneer je ze aan de hand meeneemt naar een voor hen aangename andere richting houdt het ‘dreinen’ vanzelf op.
3. Standvastigheid
Wanneer je je traint in combinatie met al die andere uitdagingen die genoemd zijn zal je steeds meer in staat zijn door de concentratie en dat waar je je aandacht op wilt richten te stabiliseren en dat ook langere tijd vast te houden. Dat wordt met standvastigheid bedoeld. Je blijft in evenwicht staan onder alle omstandigheden ook al probeert de onrust in je denken ‘jou’ over te nemen.
Nervositeit
Ongecontroleerde onrust die je geestelijk en lichamelijk gewaar kunt worden als een siddering en uiteindelijk naar buiten toe ook zichtbaar is.
Uitdaging:
Bewust situaties creëren om te ontspannen. Zorgen dat naast geestelijke inspanning voldoende ruimte is voor minstens evenveel lichamelijke inspanning. Je leven ordenen zodat je overzicht hebt. Chaos schept chaos in het hoofd. Een opgeruimde omgeving brengt doorgaans ook een opgeruimd hoofd.
Wanneer het wat rustiger in en om je heen is, nadat je geordend hebt en je meer ontspannen bent, kan er aandacht komen voor de vraag wat jouw specifieke levensdoel is. Wat is jouw ideaal? Wanneer je hiernaar luistert, zal de ontspanning niet alleen in je hoofd voelbaar worden maar het zal ook direct fysiek merkbaar worden als een gezonde spanning omdat je doet wat door jou heen gedaan en geleefd wil worden.
Met dank aan Patanjali, in de hoop dat we zorgvuldig zijn omgegaan met deze oeroude tekst waarvan we hier slechts twee Sutra’s getracht hebben te doorgronden aan de hand van de tijd waarin wij nu leven met al zijn/haar uitdagingen.
Sutra I-30
Ziekte, loomheid, twijfel, onachtzaamheid, luiheid, wereldsgezindheid, begoocheling, onvermogen om vaste voet te verkrijgen; onstandvastigheid, dit negental veroorzaakt de verwarring van het denken.
Bron: De yoga-Sutra’s van Patanjali met commentaar Dr.I.K Taimni.
Sutra I-30
De hinderpalen die in de weg staan aan het kennen van de ziel, zijn: lichamelijke onbekwaamheid, mentale traagheid, verkeerde twijfel, zorgeloosheid, luiheid, gebrek aan onbewogenheid, onjuiste waarneming, onvermogen tot het bereiken van concentratie en het niet bij machte zijn om de meditatieve houding na deze bereikt te hebben vast te houden.
Het licht van de ziel van Alice A. Bailey / De yoga Sutras van Patanjali.
Sutra I-31
(Mentale) pijn, wanhoop, nervositeit en zware ademhaling zijn de symptomen van een denken dat in verstrooide toestand is.
Bron: De yoga-Sutras van Patanjali met commentaar Dr.I.K Taimni
Sutra I-31
Pijn, wanhoop, misplaatste lichamelijke werkzaamheid en het onjuiste richten (of beheersen) van de levens-stromen zijn de gevolgen van de hinderpalen in de lagere psychische aard.
Bron: Het licht van de ziel van / De yoga Sutra’s van Patanjali. Alice A. Bailey
RAJA YOGA
Yama’s – Niyama’s – Moksha – Dharma – Jnana – Kriya – Karma – Chakra’s
Het doel van Raja Yoga is om je bestemming, je hart te volgen en jezelf te bevrijden van karma, van alles dat je door ervaring met je meedraagt en jou niet meer dient om je als mens te ontwikkelen en om op een aangename manier het leven te leven. De Yama’s en Niyama’s beoefenen is niet meer dan een ruggensteun in het leren kennen en het leren kunnen, in het persoonlijke proces naar innerlijke vrijheid. Een pad bewandelen om als leerling van het leven, vanuit kracht en wijsheid te handelen op de manier die bij jou past, waardoor je tot op zekere hoogte invloed hebt op dát wat jouw levenspad kruist.
Uitleg van de afzonderlijke begrippen en hun posities in het diagram
Yama’s en Niyama’s
Er zijn vijf yama’s en vijf niyama’s. Het zijn de eerste twee stappen van het achtvoudig pad van Patanjali, de grondlegger van Raja Yoga
Yama’s universele waarden
Hoe ga je in gedachten, woorden en handelen om met:
geweld – waarheid – eerlijkheid – intimiteit – begeerte
Thema’s die vooral aan het licht komen in relatie tot de ander. Door bewust te worden van deze primaire waarden in je leven kun je de juiste beslissingen nemen om al dan niet te handelen op de manier die bij jou past. Yama’s zijn hulpmiddelen om zo prettig mogelijk in het leven te staan, niet om te verworden tot dogma’s. In de beoefening is het dan ook aan te raden dit met zachtheid te doen. Anders pleeg je geweld.
Yama betekent letterlijk: weigering. Weigeren om vanuit automatisme alles zomaar te laten gebeuren of je te laten meesleuren met dat wat niet (meer) bij je past. Deze thema’s maken je bewust van je eigen waarden en normen. Ze maken je wakker hoe je omgaat met jezelf en met de buitenwereld. Je wordt aan het nadenken gezet om eerlijk naar jezelf en je omgeving te kijken zonder oordeel.
Niyama’s idealen
Hoe ga je in gedachten, woorden en handelen om met:
zuiverheid – tevredenheid – matigheid – zelfstudie – overgave
De Niyama’s maken je bewust van jou innerlijke houding. Door deze idealen na te streven in je dagelijks leven in combinatie met de beoefening van de Yama’s ga je in alle opzichten krachtiger functioneren.
Midden – Moksha bevrijding
Moksha bevrijding
Door zo dicht mogelijk bij jouw Zelf te blijven en in waarheid met je zelf en met je omgeving te leven, in gedachten woorden en handelingen, des te meer zal je momenten ervaren van vrij zijn, van bevrijding. Je ont-wikkelen vraagt onderscheidingsvermogen en tijd omdat het geweld zou zijn als je ineens alles waar je invloed op hebt zou willen veranderen.
Oost – Dharma bestemming volgen
Dharma plicht
De plicht de verantwoordelijkheid naar jouw Zelf om, waar mogelijk, je leven zo in te richten dat je zo dicht mogelijk bij de essentie van jouw wezen blijft. Leven naar je eigen zielenaard. Je bestemming volgen door te leven vanuit je hart in harmonie met je willen, denken, voelen en handelen.
Jnana leren kennen
Jnana kennis / wetenschap / jezelf en al dat is leren kennen
Bij Jnana yoga ga je je verdiepen in de wetenschap van yoga, in de theoretische achtergrond.
Jezelf en al dat is leren kennen door zelfonderzoek en de theorie rondom de verschillende thema’s te bestuderen. Te beginnen met Atma Vidya: de wetenschap van de ziel om tot zelfrealisatie te komen. Daarna pas komt Brahma Vidya: de wetenschap van de kosmos en van de hemellichamen.
Kriya leren kunnen
Kriya actie /doen / werk
Het leven in de praktijk van alle dag leren kunnen om de levenservaring tot kunde te kunnen verinnerlijken.
West– Karma inlossen
Karma handeling
De wet van oorzaak en gevolg wordt in stand gehouden door op een onbewuste manier in het leven te staan. Elke gedachte, elke woord en elke handeling is een beweging in de energie in en om ons heen, hoe subtiel ook. Denk daarbij aan het beeld dat je in stil water een steentje gooit. Een grote steen heeft andere gevolgen dan een klein kiezelsteentje. Door kennis over je zelf en jouw levenservaring in jou te verinnerlijken is het mogelijk om een niet gewenste oorzaak en gevolg situatie te doorbreken en zo karma in te lossen. Dit blijkt voor ons in deze tijd met een leven vol stress, verplichtingen, hectiek en verwachtingen geen makkelijke opgave.
Chakra’s centra van energie
Chakra betekent letterlijk, wiel. Het zijn voor het oog onzichtbare wervelende centra van energie in ons lichaam. De meest bekende chakra’s zijn de zeven hoofdchakra’s die zich bevinden langs de ruggengraat. Alle chakra’s staan met elkaar in verbinding maar hebben ieder zo hun eigen energetisch werkzaam gebied in het lichaam. De mate van harmonie drukt zich uit zowel op fysiek, emotioneel, mentaal als spiritueel niveau. In relatie tot de bespreking van dit diagram op deze plek is de uitleg over elk afzonderlijk chakra minimaal.
Dynamiek Oost – West – Oost opponerende en participerende route
Dharma bestemming volgen
Jnana leren kennen
Kriya leren kunnen
Kennis plus ervaring opdoen. Je bestemming volgen door te leren kennen en te leren kunnen wat je kan brengen naar wijsheid. Het één kan niet zonder het ander om zowel kennis als kunde te verinnerlijken. Een basis om karma in te lossen. Geen wijsheid zonder het leven te leven. Geen wijsheid zonder kennis van je zelf en van al dat is. Vanuit wijsheid weten wat je bestemming is en hoe die te volgen, vrij van zo veel mogelijk ballast.
Dynamiek Noord – Zuid polaire as
Ahimsa niet schaden
Saucha zuiverheid
Muladhara chakra staartbeen
Sahasrara chakra kruin
Betekenis chakra’s: Sahasrara chakra betekent duizendbladige lotus. De plek van waaruit ´de duizenden hersenkronkels worden verlicht`. Muladhara betekent letterlijk stut, steun. Hier zetelt jouw fundament. Stevig geworteld zijn in je basis. Je huisje boompje beestje vormgeven. De verbinding in jou tussen hemel en aarde. Geweldloosheid en zuiverheid als basis. Zij kunnen niet zonder elkaar. Het zijn twee kanten van eenzelfde medaille. Zuiverheid als innerlijke basishouding én zuiverheid beoefenen in contact met de buitenwereld.Ahimsa dat letterlijk betekent: niet schaden of niet doden. Stevig geworteld zijn in geweldloosheid en zuiverheid zowel naar jezelf als naar de ander. Het hoofd in een wolkeloze hemel met beide voeten op de grond in het hier en nu.
Driehoek met de punt op Noord
Saucha zuiverheid
Satya waarachtigheid
Brahmacharya intimiteit
Deze driehoek symboliseert het mannelijke, het bewustzijn, de geestkracht. De horizontale lijn als symbool voor aardse aangelegenheden die getransformeerd kunnen worden naar een hoger naar een subtielere energietrilling, een transparanter bewustzijn. De verkregen zuiverheid kan dan weer indalen en in de dagelijkse praktijk zijn werk doen. Brahmacharya wordt vaak vertaald als kuisheid of onthouding. Door de tijden heen heeft dat tot veel misverstand geleid. Letterlijk betekent Brahmacharya: je gedragen ten opzichte van Brahman oftewel je gedragen ten opzichte van het allerhoogste. Het allerhoogste in elkaar respecteren en liefhebben. Je in liefde tot de ander verhouden en je daarmee verbinden. Alleen wanneer er sprake is van waarachtigheid en zuiverheid in welk contact dan ook is er sprake van intimiteit, van een werkelijk ontmoeten. De yogagroet, Namaskar, waarbij je de handen vouwt voor het hart en een lichte buiging maakt betekent dan ook: Het zuivere in mij groet het zuivere in jou. Het is een basis geesteshouding in verbinding met de ander.
Driehoek met de punt op Zuid
Ahimsa niet schaden
Aparigraha niet begeren
Asteya niet stelen
Deze driehoek symboliseert de fysieke wereld, de aarde, de moederkracht. De horizontale lijn als symbool waar de hemelse energie in kan dalen. Wanneer er sprake is van stelen, oneerlijkheid en/of begeerte dan schaad je jezelf of de ander en pleeg je geweld. Stelen kan het gevolg zijn van hebzucht. De begeerte van meer willen hebben, meer willen nastreven of meer toe-eigenen dan dat je toekomt of bij je past. Het kan heel subtiel zijn of zo verweven zijn met de gebruiken in onze maatschappij dat het niet als dusdanig wordt herkend. Wanneer je stevig geworteld bent in jezelf en in geweldloosheid met het juiste streven als basis, worden eerlijkheid en tevredenheid je deel en zal je alles hebben dat bij je past.
De beide driehoeken, met de punt naar boven en naar beneden, tezamen vormen als de zes puntige ster het symbool van het hartchakra.
Kwadrant rechtsboven: Noord – Oost
Aparigraha niet begeren
Svadyaha zelfonderzoek
Ajna chakra voorhoofd
Betekenis chakra: Ajna betekent commando centrum. In dit centrum zetelen je hersenen. Van hieruit ben in je staat om keuzes te maken en kun je zelfonderzoek doen. Door je te verdiepen in de processen binnenin je zelf, aandacht voor Je Zelf wie of wat je bent, door je hiermee te identificeren , ontstaat er eenwording met je Zelf wat uitmondt in Zelfrealisatie. Centrale vraag in het onderzoek is: ‘wie ben ik, wat is mijn bestemming’ en niet ‘wat begeer ik, wat of wie ambieer ik te zijn’ Streven naar de juiste ambitie. Niet meer begeren dan dát wat je nodig hebt. Onderscheidingsvermogen ontwikkelen om te weten wat jouw Ik, jouw Zelf is en te zien wanneer je ego-ikje in het geding is. Wanneer begeerte door zelfkennis is getransformeerd naar het juiste streven komen vanzelf de antwoorden op wezenlijke vragen omdat elke versluiering veroorzaakt door begeerte wordt weggehaald.
Kwadrant rechtsonder: Zuid – Oost
Isvara Pranidhana overgave
Brahmacharya intimiteit
Svadistana chakra heiligbeen
Betekenis chakra: Svadistana: Sva- betekent zelf, -adistana verblijfplaats. Eigen verblijfplaats. Het is o.a. de chakra van het spel, erotiek en sociale contacten. Hier gaat het om het verbinden met de ander.Je vanuit jeZelf in overgave in liefde te verbinden. Je ook over te geven aan wat het leven jou brengt. Verbinden in de breedste zin van het woord. Jij in relatie tot de buitenwereld. Het gaat over intimiteit. Je verbinden met het hoogste het zuiverste in de ander. Echt ontmoeten vanuit hart en ziel. Van ziel tot ziel.
Driehoek met de punt op West
Pratyahara onthechten door de aandacht juist te richten
Jnana kennis verinnerlijken
Kriya kunde verinnerlijken
Wijsheid kennis en ervaring verinnerlijkt
Svadhyaya zelfonderzoek
Isvara Pranidhana overgave
Door overgave op het juiste moment de controle los durven laten . Je vrij voelen door te onthechten van dát wat jou niet meer dient waardoor je de aandacht vanuit wijsheid opnieuw kunt richten op de buitenwereld. Door zelfonderzoek weten te focussen op wat er toe doet. De kennis en ervaring die je hebt opgedaan kan dan vanuit rust verinnerlijken tot wijsheid waardoor je weer weet wat je te doen staat of juist te laten. Vanuit wijsheid leven in verbondenheid met al dat leeft. Regelmatig de weg naar binnen gaan om in overgave in contact te komen met jouw essentie jouw Zijn als vertrekpunt naar buiten toe om je bestemming te volgen. Je zelf lerend kennen is dan ook én de weg naar binnen gaan én ervaring opdoen in het leven van alle dag.
Kwadrant linksboven: Noord – West
Santosha tevredenheid
Asteya niet stelen
Visuddhi chakra keelgebied
Betekenis van de chakra: Vis betekent wijsheid, -suddhi zuiveren. Wanneer je zelfonderzoek doet begint vanzelf een zuiveringsproces. Zuiveren in de zin dat je in dat persoonlijke proces eerlijk naar jezelf en je omgeving gaat kijken en steeds meer de ruimte gaat innemen die jij nodig hebt én jou toekomt om te ontwikkelen tot een persoon die in zijn kracht het leven zo optimaal mogelijk leeft. De ander zijn ruimte gunnen en geven is even zo belangrijk. Wanneer er oneerlijkheid in het spel is dan is mijn en dijn in het geding. Oneerlijkheid kan worden vertaald als diefstal. Stelen kan zich ook laten gelden in gedachten en woorden van heel grofstoffelijk niveau tot heel subtiel. Elk vogeltje zingt vanuit zijn hart zijn eigen lied. Alleen in tevredenheid is het aangenaam fluiten en kun je jeZelf in vrede (her)vinden.Tevredenheid wordt dan de basis voor innerlijke rijkdom.
Kwadrant linksonder: Zuid – West
Satya waarachtigheid
Tapah matigheid
Manipura chakra energiecentrum in het navelgebied
Betekenis chakra: Mani betekent juweel -pura betekent woonplaats. Ook wel het eeuwig stralend juweel genoemd. In waarachtigheid leven is telkens onderzoeken wie Jij bent en wie jouw ego-ikje is. In waarachtigheid streven om schitterend en stralend te zijn zoals jij bent met al jouw kwaliteiten en durven te kijken naar je belemmeringen. Een ego-ikje kan ook stralen maar dan met een andere glans. Als je belemmeringen ervaart op fysiek, emotioneel, mentaal of spiritueel niveau zou dit een thema kunnen zijn om te onderzoeken. Teveel of te weinig ego bijsturen kan door regelmatig als van een afstand naar jezelf kijken om weer vrij te worden van automatisme en afhankelijkheid. Je gaat dan alles zien wat jou niet meer dient, wat te veel is. Door te matigen kun je vanuit kracht functioneren op een manier die alleen jou past.
Driehoek met de punt op Oost
Pranayama het juiste ademen, energetisch en fysiek
Dharma bestemming volgen
Jnana leren kennen
Kriya leren kunnen
Tapah matigheid
Santosha tevredenheid
Teveel is minder dan genoeg. Door te matigen kun je weer vanuit kracht functioneren wanneer je de buitenwereld inademt, als je de buitenwereld in gaat. Soms is even ontspannen genoeg, maar soms zijn er grotere veranderingen nodig. Tapah wordt ook wel vertaald met zelfdiscipline of soberheid. Tevredenheid is altijd een goede graadmeter om te weten of er bijvoorbeeld sprake is van ‘teveel’. De beoefening van Tapah helpt je alert te blijven wat wel en wat niet voor jou bedoeld is, zeker als je je bestemming in het vizier houdt. Je hebt maar honderd procent energie om te geven en te nemen. Wanneer je hier in slaagt zal tevredenheid je deel zijn en zal je dat ook naar buiten toe uitstralen. Kennis over het leven en daarnaar handelen zorgt ervoor dat jouw kunnen ook een kunde (west) kan gaan worden. Eenvoud en bescheidenheid zijn begrippen die aansluiting vinden bij matigheid en tevredenheid.
Dynamiek in de onderpool
Satya waarachtigheid
Tapah matigheid
Manipura chakra energiecentrum navelgebied
Ahimsa niet schaden
Muladhara chakra energiecentrum staartbeen
Isvara Pranidhana overgave
Brahmacharya intimiteit
Svadistana chakra energiecentrum heiligbeen
Door geweldloos en waarachtig, goed geworteld in het leven te staan, met overgave aan dat wat je pad kruist, kun je de juiste dingen doen op het juiste moment in verbondenheid met al dat je ontmoet.
Dynamiek in de bovenpool
Apariagraha niet begeren
Svadyaha zelfonderzoek
Ajna chakra energiecentrum voorhoofd
Saucha zuiverheid
Sahasrara chakra energiecentrum kruin
Santosha tevredenheid
Asteya niet stelen
Visuddhi chakra energiecentrum keelgebied
Onderzoeken wat je kwaliteiten en je belemmeringen zijn waardoor er vanuit verkregen zuiverheid en inzicht de ruimte ingenomen kan worden die je nodig hebt om in tevredenheid de juiste keuzes te kunnen maken.
Resultaten bij beoefenen van de Yama’s volgens de sutra’s van Patanjali
Ahimsa niet schaden
Als iemand stevig gegrondvest is in geweldloosheid, is er het opgeven van alle vijandigheid in zijn bijzijn. II -35
Satya waarachtigheid
Is men stevig gegrondvest in waarheidlievenheid dan berust de vrucht van handeling uitsluitend op handeling. II-36
Asteya niet stelen
Wanneer iemand standvastig wordt in het zich onthouden van diefstal, komen voor hem allerlei kostbare schatten omhoog. II-37
Brahmacharya intimiteit
Door zich van onbeheerstheid te onthouden, wint men kracht, ontembare energie. II-38
Aparygraha niet begeren
Als de afwezigheid van bezit zucht een voldongen feit is, komt kennis (inzicht) omtrent het “hoe “ en “waartoe” van het bestaan. II-39
Resultaten bij beoefenen van de Niyama’s volgens de sutra’s van Patanjali
Saucha zuiverheid
Uit mentale zuiverheid komt zuiverheid van hart, opgewektheid van geest, het vermogen tot éénpuntige gerichtheid, beheersing van de zinnen en het vermogen om het Zelf (Atman) te zien. II-41
Santosha tevredenheid
Door tevredenheid krijgt men het allerhoogste geluk II-42
Tapah matigheid
Door vurige aspiratie en door het verwijderen van onzuiverheid komt vervolmaking van lichaamskrachten en van de zintuigen. II-43
Svadhyaya zelfonderzoek
Door Zelf-studie ontstaat eenwording met de verlangde godheid. II-44
Isvara Pranidhana overgave
Door toewijding aan Isvara komt samadhi tot stand. II-45
Inhoudsopgave