Verhoudingen
Als je aan een 2 ledige/delige verhouding denkt, dien je te denken aan antoniemen; twee tegengestelde woorden, die duidelijk van elkaar verschillen, maar overeenkomstig zijn in hun logische klasse (verband), zoals dag en nacht, op en af, koud en warm.
Coördinaten, die tegen over elkaar staan, hebben een tegengestelde dynamiek. Toch zijn deze 2 op één of andere manier aan elkaar verbonden.
Een verhouding is een verbijzondering van een verband. Een verband kan leiden tot een verhouding, in dier voege is het verband meer algemeen en de verhouding meer bijzonder.
Een verhouding is een relatie tussen 2 tegen over elkaar staande coördinaten (met een mogelijke 3e coördinaat in hun midden) in een en/en verhouding en of een of/of verhouding.
* Bij 2 ledige (en-en) verhoudingen heeft de verhouding een verbindend karakter
* Bij 2 delige (of/of) verhoudingen heeft de verhouding een scheidend karakter.
Twee ledige/delige verhoudingen wil zeggen dat er 2 delen of leden zich tot elkaar kunnen gaan verhouden. Alle 2 ledige/delige verhoudingen veronderstellen 2 tegenover elkaar staande coördinaten. Een systeem dynamisch veld is opgebouwd uit deze 2 ledige/delige verhoudingen.
De verhouding kunnen we niet alleen karakteriseren als een ‘tussen’ (tweedelig) maar ook als een ‘midden’ (drieledig).
We onderscheiden ledige en delige verhoudingen.
2 ledige/delige verhoudingen worden bepaald door 2 tegenover elkaar staande bronpunten. Deze bronpunten kunnen elkaar insluiten (leden) of elkaar uitsluiten (delen).
Ledige verhouding, lid staat voor een onscheidbaar medelid:
* is een en-en verhouding
* tegelijkertijd
* heeft een insluitende verhouding
* is complementair
* aanvullend
* elkaar dragend
* elkaar voortbrengend
* Een 2 ledige verhouding situeren we op de polaire as en de impuls as
Delige verhouding, deel staat voor een scheidbaar onderdeel:
* is een of/of verhouding
* na elkaar
* heeft een uitsluitende verhouding
* is symmetrisch
* concurrerend
* elkaar bestrijdend
* elkaar opheffend
* Een 2 delige verhouding situeren we op de duale as en de plaats as
Wanneer we spreken over een verhouding tussen het ene en het andere, kan het ene het andere niet vervangen. Ze kunnen elkaar niet opheffen, noch samenvallen, noch zijn ze inwisselbaar, kortom ze kunnen zich slechts tot elkaar verhouden.
Cruciale verhoudingen.
Een as, is een verhouding tussen 2 tegen over elkaar staande bronpunten.
In totaal zijn er 8(9) bronpunten, elk met een eigen specifieke dynamiek. 4 keer komen 2 bronpunten tegen over elkaar te staan, zo vormen zich 4 assen. Bij alle 4 de k hebben de 2 bronpunten, die tegen over elkaar staan een tegengestelde dynamiek. Toch zijn deze 2 op één of andere manier aan elkaar verbonden, ze hebben een verhouding met elkaar.
De wisselwerkingen ’tijd/ruimte’ , ‘ledig/delig’, ‘ordening/structuur’ reguleren door middel van de assen hun onderlinge verhoudingen.
Bij ledige en delige verhoudingen speelt de wisselwerking tussen kwaliteit en kwantiteit een belangrijke rol.
* Het ledige heeft in de verhouding een meer kwalitatief karakter. In ‘kwaliteit’ speelt de verbindende factor van de leden een rol.
* Het delige heeft in de verhouding een meer kwantitatief karakter. In ‘kwantiteit’ speelt de scheidende factor van de delen een rol.
Binnen systeem dynamiek hanteren we 4 cruciale verhoudingen, in deze vormen ze de 4 assen van het grondpatroon. De horizontale en de verticale as vormen het dynamisch kruis. De twee diagonale assen vormen het statisch kruis.
Het statisch kruis met de twee diagonale assen, die een onderscheiden functie krijgen:
* De diagonale as, grafisch weergegeven met een golvende lijn, noemen we de Impuls as. Deze as vertegenwoordigt de volgende functies: een ledige verhouding, met een en-en verhouding, includerend, de tijd as. De tijd verstaan als een onmiddellijke tijd, het altijd continue nu met een impuls karakter. Deze tijd werd in de oudheid verbeeldt als Chairos.
* De diagonale as, grafisch weergegeven met een onderbroken gestreepte lijn, noemen we de Plaats as. Deze as vertegenwoordigt de volgende functies: delige verhouding, met een of/of verhouding, excluderend, de ruimte as. De ruimte verstaan als een middellijke ruimte met een discontinu karakter, waarin je niet tegelijkertijd op de ene plaats en op de andere plaats kunt zijn.
Het dynamisch kruis met een horizontale en een verticale as, die een onderscheiden functie krijgen:
* De horizontale as, grafisch weergegeven met golvende lijn, noemen we de Duale as. Deze as vertegenwoordigt de volgende functies: delige verhouding, met een of/of verhouding, excluderend, de tijd as. De tijd hier verstaan als een middelijke tijd, met een discontinu karakter, die we kennen als de chronologische tijd, vernoemd naar Chronos.
* De verticale as, grafisch weergegeven door een onderbroken gestreepte lijn, noemen we de Polaire as. Deze as vertegenwoordigt de volgende functies: ledige verhouding, met een en-en verhouding, includerend, de ruimte as. De ruimte hier verstaan als een onmiddellijke ruimte met een continu karakter, waarin alles tegelijkertijd aanwezig is.
In alle bouwpatronen blijven deze assen in hun vaste structuur, ongeacht of ze in een ruimtetijd (diagram) of tijdruimte (dynagram) staan.
Ook de assen verhouden zich tot configuratie en compositie. De tijd assen verhouden zich meer tot een configuratie en de ruimte assen meer tot een compositie.
Alternatieve verhoudingen
In een gram kunnen alternatieve coördinaten zowel in alternatieve verbanden als in alternatieve verhoudingen uitgewerkt worden. Al blijven deze alternatieven gerelateerd aan de cruciale verhoudingen.
Ook kunnen in een gram de bronpunten zoals zuid en noord in een alternatieve verhouding uitgewerkt worden zoals warmer en kouder in relatie tot respectievelijk zomer en winter. De zomer staat voor warm, maar kan koude dagen laten zien en de winter staat voor koud en kan gekenmerkt worden door warmere dagen. Ze blijven echter in 1 gram gerelateerd aan het grondpatroon, zomer blijft tegen over winter staan. Elke coördinaat op zich kan weer in een grondpatroon worden uitgewerkt.
Te onderzoeken data
Binnen de gevonden woorden zoek je naar bepaalde verhoudingen, die onstabiel en/of stabiel kunnen zijn.
Binnen de te onderzoeken data kunnen woorden/begrippen in verschillende verhoudingen komen te staan. Wat staat ten opzichte van wat. Er zijn vele verhoudingen mogelijk; binnen systeem dynamiek beperken we ons door middel van de assen. Tijdens het onderzoek kun je je afvragen wat is het verschil en wat is de overeenkomst tussen deze begrippen. Denk aan antoniemen die op zich verschillend zijn, maar toch zich tot elkaar kunnen verhouden, overeenkomstig hun logische klasse.
Plaatsen we meerdere 2 ledige verhoudingen in een gram, dan dien je te onderzoeken welke begrippen tot een bepaalde klasse behoren. Want een klasse bepaalt de specifiekere betekenis van elk begrip afzonderlijk, in relatie tot andere begrippen met hun specifiekere betekenissen. Zo kan in een klasse van begrippen onderling verschillende betekenissen zichtbaar worden. De samenhang in een bepaalde gram brengt dan mogelijke wisselwerkingen tussen meerdere 2 ledige/delige verhoudingen aan het licht.
Voorbeeld van begrippen die tot dezelfde klasse behoren: Lente, zomer, herfst en winter, behoren bij de klasse seizoenen.
Binnen systeemdynamiek hanteren we het verschil tussen ledige en delige verhoudingen, maar of bepaalde data zo uitgesplitst kunnen worden, hangt mede af van hun eigen aard en of werkelijkheid.
Welk woord/begrip je tegen over een ander woord/begrip zet en in welke verhouding (as) je ze plaatst, is afhankelijk van de context.
Afhankelijk van de begrippen, hun logische klasse, referentie kader en de nog verdere te onderzoeken data (met hun coördinaten, verhoudingen, verbanden en raakvlakken), kan binnen 1 gram en bij meerdere verschillende grammen, dezelfde begrippen in een andere verhoudingen en in een andere context komen te staan.